Lacrimosa mag nog steeds gelden als één van de opmerkelijkste
succesverhalen uit de gothic-scene van na de jaren 80. Aanvang jaren 90
maakten ze samen met Das Ich en Goethes Erben deel uit van de Neue
Deutsche Todeskunst, een wat kunstmatige benaming om de nieuwe golf aan
Duitstalige acts te bundelen die destijds de zwarte scene een nieuw
leven inbliezen. Maar al snel sloeg Lacrimosa een heel eigen weg in, die van
de symfonische gothic-metal. Ze wisten er een verbluffend wereldwijd
succes van te maken.
Het voelt voor mij wat vreemd aan om op een Lacrimosa-concert te komen
dat niet uitverkocht is. Al sinds 1997 heb ik geen enkele tournee van de
groep gemist, en waar ze ook speelden leken ze steeds volle zalen te
trekken. Niet dat er in Keulen geen volk was, maar Lacrimosa lijkt
tegenwoordig vooral zijn harde kern aan trouwe fans aan te spreken.
Zou Lacrimosa over zijn hoogtepunt heen zijn? Heeft het een punt
bereikt waarop mensen ondanks de verdiensten van de groep gewoon iets
anders willen? Het zou kunnen, al geloof ik dat een project met
dergelijke staat van dienst een blijver is. Voor mij is Lacrimosa
ondertussen een stukje nostalgie en dat zal het vanaf nu voor steeds
meer mensen zijn.
Maar nostalgie of niet, Lacrimosa heeft een nieuwe cd uit - Revolution -
en dat is de aanleiding om nog eens een tournee te doen door Europa.
België staat om één of andere erbarmelijke reden niet op het programma.
Op naar Keulen dan maar, de meest nabijgelegen plek waar Lacrimosa wel
speelt. Het bleek de verplaatsing meer dan waard te zijn.
Optredens beginnen zoals gewoonlijk met de Lacrimosa-intro, en dan
volgt zoals wel vaker ‘Ich bin der brennende Komet’, een favoriet van
menige fan waarbij Tilo Wolff al zingend zijn intrede doet terwijl de
rest van de band reeds aan het spelen is. Lacrimosa speelt trouwens met
ongeveer dezelfde groep als het hele afgelopen decennium, zij het dat
Henrik Flyman - gitarist van de metal-groep Evil Masquerade - de rol van
tweede gitarist opgenomen heeft.
Tilo Wolff neemt dan even het woord om het concept van de avond uit te
leggen. Er is geen ‘special guest’ of voorprogramma, want hij wou zoveel
mogelijk nummers uit de nieuwe cd spelen, en daarnaast ook nog zoveel
mogelijk oude nummers. Eens hij een uitgebreide setlist geschreven had
wou hij er niet meer in schrappen. ‘Dus staat jullie vanavond drie uur
Lacrimosa te wachten’, deelt hij al lachend mee. Dat had erger gekund.
We maken een kleine sprong naar 2003 met ‘Malina’, dat van ‘Echos’
afkomstig is. Op deze magistrale plaat ging Tilo Wolff zo ver in de
richting van de symfonische orkestraties dat er maar weinig nummers live
uitvoerbaar zijn met een rockformatie. Het doet dan ook deugd iets uit
dit - in mijn ogen - meesterwerk te horen.
‘Schakal’ gaat nog verder in de tijd terug, naar 1994 toen Tilo Wolff
vond dat hij de gothic-scene nieuw leven moest inblazen. In plaats van
zwaarmoedige darkwave ging hij zich nu richten op gothic-metal met
bombastische symfonische arrangementen. Het was ten tijde heel
omstreden, en ik hoor nog regelmatig mensen zeggen dat ze enkel de drie
eerste cd’s van Lacrimosa kunnen smaken. Maar voor iedere fan die
afgehaakt heeft zijn er tien andere bijgekomen en de nieuwe koers heeft
Lacrimosa in de jaren 90 en ook in het nieuwe millennium tot één van de
grootste namen in de gothic gemaakt.
Al bij al krijgen we in het eerste deel van het optreden heel wat
klassiekers te horen: Mandira Nabula, Lichtgestalt, Alles Lüge, Tränen
der Sehnsucht, Alleine zu zweit… Tilo Wolff ziet er trouwens helemaal
niet uit als iemand die al twintig jaar meegaat. Nog steeds lang, slank
en elegant, met het typerende witte lok in zijn haar, blijft hij met
zijn buitengewone uitstraling je aandacht grijpen.
De stem wil echter iets minder mee. Ik heb al meer dan één keer
onterecht horen beweren dat Tilo Wolff gewoon niet kan zingen. Wie
zoiets beweert kan beter nog eens aandachtig luisteren naar Tilos
zangprestaties op bijvoorbeeld ‘Echos’, of als je kritischer wil zijn
naar de liveopnames die op cd of dvd beschikbaar zijn. Maar deze keer
moet ik toegeven dat de zang er regelmatig flink naast zit. Misschien
heeft Tilo te veel gerookt, of misschien heeft hij gewoon een mindere
dag.
Gelukkig blijven de nummers desondanks goed overeind. Speciale aandacht
verdienen de nummers van de nieuwe cd. ‘Feuerzug’ is het eerste nummer
dat aan bod komt en komt meteen zeer overtuigend over. Tilo Wolff heeft
zich hiervoor speciaal aan een piano gezet en toont wat een vaardig
pianist hij is. Ook het uptempo arrangement van het nummer is echt
vernieuwend voor Lacrimosa.
Tilo licht blijkbaar graag toe waar de nieuwe nummers over gaan. Bij
‘Irgendein Arsch ist immer unterwegs’ (er is altijd een reet onderweg,
met zo’n titel moest het toch bijna een knipoog zijn) spreekt hij over
hoe het leven vaak een strijd is, maar dat wij zwartzakken ook moeten
leren om niet alles ernstig te nemen. Ik herinner me dat ik ooit alle
cd’s van Lacrimosa ben afgegaan op zoek naar een zweempje humor. Het
lijkt er erg op dat ik het eindelijk gevonden heb.
Dat Tilo Wolff tijdens het optreden regelmatig wisselt tussen zang,
gitaar, piano en toetsen bewijst wat een veelzijdig en getalenteerd
muzikant hij is. Hij begeleidt op ‘A Prayer For Your Heart’ en ‘Apart’,
twee van de sterkste bijdrages van Anne Nurmi die sinds 1994 van
Lacrimosa een duo maakt en vrouwelijke zang en toetsen bijdraagt. De
eerste set van het optreden wordt afgesloten met ‘Stolzes Herz’, een
stuk dat evolueert van zachte piano tot metal-pathos en waarvan ik
nooit, maar dan ook nooit genoeg zal krijgen.
Tijdens de pauze laat Tilo Wolff zich aan de merchandising stand
gewillig fotograferen met zijn fans. Als hij terug op het podium stapt
gaat hij gans alleen aan de piano zitten om een schitterende ‘Refugium’
te spelen. Het valt opnieuw op dat Wolff speciaal zijn best gedaan heeft
om voor ‘Revolution’ nieuwe wegen in te gaan, ook al blijft hij binnen
het algemeen concept van Lacrimosa.
Met ‘Ich verlasse heut dein Herz’ en ‘Am ende stehen wir zwei’ krijgen
we twee prachtnummers uit ‘Elodia’, waarschijnlijk de meest succesvolle
Lacrimosa-cd aller tijden. Verder bestaat de tweede set vooral uit nieuw
werk. Tilo Wolff wordt bij momenten prekerig als hij uitleg geeft bij
de nieuwe nummers. Zo leidt hij ‘Weil du hilfe braucht’ in door te
zeggen dat sommige mensen niemand aan hun zij hebben, en dat we meer
aandacht moeten hebben voor mensen in onze omgeving die hulp nodig
hebben.
Voor afsluiter ‘Revolution’ haalt hij zelfs een soort parabel boven
over een feest waar iedereen uitgenodigd werd om wat wijn mee te brengen
dat in een groot vat gegoten werd. Toen men uit het vat begon te tappen
bleek er enkel water uit te komen. Iedereen had immers gedacht dat zijn
bijdrage er niet zo toe deed, en had heimelijk water in het vat gegoten
in de hoop dat het niet zou opvallen. Ik haal nog net mijn zakdoek niet
boven als Tilo uitlegt dat iedereen meetelt en iets uitmaakt, ook in
zijn kleine daden.
De verleiding is groot om hier cynisch over te gaan schrijven, maar
eigenlijk vind ik het best goed dat Lacrimosa, een groep die jarenlang
gezongen heeft hoe ellendig deze wereld is, een positief alternatief wil
zien en een oproep doet voor meer wederzijds begrip en
verantwoordelijkheidszin in de samenleving. Bovendien heeft dit optreden
mij echt overtuigd van de meerwaarde van de laatste cd, die hier bij
mij intussen onophoudelijk opstaat.
Setlist:
Set 1: Lacrimosa intro / Ich bin die brennende Komet / Malina / Schakal
/ Mandira Nabula / Feuerzug / Lichtgestalt / If the world stood still a
day / Alles Lüge / Tränen der Sehnsucht / Alleine zu zweit / Irgendein
Arsch ist immer unterwegs / A prayer for your heart / Apart / Stolzes
Herz
Set 2: Refugium / Ich verlasse heut dein Herz / Am Ende stehen wir zwei
/ Weil du Hilfe Brauchst / Ohne dich ist alles nichts / Rote Sinfonie /
Revolution
Bis 1: Der Morgen danach / Feuer
Bis 2: Copycat
Foto's: Seb Leeson (www.fotografix.be)
1 opmerking:
Onder de indruk van je prachig geschreven recensies. Je hebt talent.
Een reactie posten