donderdag, september 12, 2019

Laibach: The Sound Of Music

Laibach die The Sound Of Music covert… Hoe is het zo ver kunnen komen? Het is natuurlijk niet de eerste keer dat Laibach het werk van anderen onder handen neemt. In de jaren 80 trokken ze de aandacht met ‘nieuwe originelen’ van Queen (Geburt einer Nation) en Opus (Life is Life). Later namen ze het werk van The Beatles en The Rolling Stones door de mangel. Tijdens de oorlog in ex-Joegoslavië namen ze een cd op met covers rond het thema ‘oorlog’ (Nato), ze hernamen volksliederen uit verschillende landen (Volk) en zelfs Bach en Wagner mochten er al aan geloven.

Maar The Sound Of Music… Moest dat echt? De verklaring van de groep dat ze nooit hadden bestaan zonder de musical, dat ze al van jongs af aan droomden om de liederen te zingen en de uniformen te dragen uit de film, zullen we maar als de gebruikelijke ironie van de groep wegzetten. Dan is het citaat van Kim Jong Il in het cd-hoesje relevanter. Kim vertelt er hoe het noodzakelijk is om de ideologische inhoud van nummers aan te passen aan het publiek. Zo Laibachiaans!

We blijven nog even bij Kim, want deze cd heeft natuurlijk alles te maken met de optredens die Laibach in Noord-Korea gaf in 2015. Wat een stunt! De groep die de spot dreef met Tito in de jaren 80, de groep die een parodie maakte van het communisme door het te vermengen met fascistische elementen, de groep wiens naam werd verboden en die dan maar anoniem optrad in een communistische dictatuur… Die groep ging spelen in Noord-Korea, één van de meest totalitaire staten in de wereld.

Het is zo dat men ook bij The Sound Of Music is uitgekomen. Want u kunt zich wel voorstellen dat Noord-Koreanen weinig vertrouwd zijn met de muziek van Laibach. The Sound Of Music kennen ze daarentegen allemaal. Niet alleen is het één van de weinige toegelaten westerse films in de dictatuur, het wordt er ook gebruikt om Engels te leren. Door nummers uit de musical te hernemen, wou Laibach herkenningselementen in hun optredens inbouwen.

‘How do you solve a problem like Korea’ is een leuke woordspeling op één van de nummers uit de musical, maar ook een vraag die de groep zich gesteld heeft. Niet dat Laibach de problemen op het Koreaanse schiereiland zou kunnen oplossen. Het feit dat de groep er kon spelen was wel een teken dat het volledig geïsoleerde Noord-Korea zich wil openen op de wereld, een wil die zich ook doorzet in de besprekingen die thans aan de gang zijn en waarin Donald Trump en Kim Jong-un afwisselend met liefdes- en oorlogsverklaringen naar elkaar zwaaien.

Muzikaal is dit ongetwijfeld het meest kitscherige album dat Laibach ooit gemaakt heeft. De nadruk ligt op synths, piano en zelfs kinderkoren. Mochten de tegendraadse ritmes en de gutturale stem van Milan Fras ontbreken, het zou een doordeweekse popplaat zijn geworden. De video’s die de groep gemaakt heeft tonen heel duidelijk dat de groep de spot drijft met zichzelf. Was er vroeger vaak twijfel over de humor van de groep – en laat ons eerlijk zijn: het is die twijfel die het allemaal zo heerlijk leuk maakte – dan is het nu voor iedereen zichtbaar dat de groep blaakt van humor en zelfrelativering.

Laibach had voor zijn optreden ook een aantal ‘nieuwe originelen’ van drie traditionele Koreaanse nummers gemaakt. Dit lag echter te gevoelig bij de Noord-Koreanen, en slechts één van de nummers haalde het optreden: ‘Arirang’, dat ook op deze cd opgenomen is. Waarom de twee andere nummer – ‘Honorable Live and Death’ en ‘We'll Go to Mt. Paektu’ – niet opgenomen zijn, weten we niet. U vindt op de cd ook een stuk op Gayageum – een traditioneel Koreaans instrument – dat opgevoerd werd op het optreden.

Tenslotte hoort u de verwelkomingsspeech van een hoge ambtenaar die de groep mocht ontvangen, waarin hij duidelijk maakt dat het regime goed op de hoogte is van de subversieve daden van Laibach – het gebruik van pornografie in clips, het spotten met totalitarisme, de beschuldigingen van nazisympathieën – en hen aanmaant om open kaart te spelen. Het is wellicht een manier van de groep om de critici te wijzen op de gevaren die ze gelopen hebben om in Noord-Korea te spelen, en hoe dit in lijn ligt met hun vroegere activiteiten.

Op ‘The Sound Of Music’ gaat Laibach nog een stap verder richting variétémuziek, zoals ze dat met ‘Volk’ en ‘Spectre’ ook al deden. Liefhebbers van de vroege industriële herrie – die zich misschien gesterkt voelden met de vorige uitgave ‘Also sprach Zarathustra’ – zijn gewaarschuwd. Maar het is een erg aangename cd om naar te luisteren, toegankelijk maar toch ook tegendraads genoeg om boeiend te zijn voor de liefhebbers van alternatieve muziek.








Geen opmerkingen: