Wilt u weten waarom we altijd proberen aanwezig te zijn op de optredens van Porta Nigra? Wel, omdat ze steeds met geweldig originele en gewaagde affiches van hoge kwaliteit komen. Dat was zaterdag niet anders, op de herfsteditie die traditioneel focust op neofolk en industrial. Vier groepen stonden er geprogrammeerd, en we kregen dan ook vier uitstekende optredens voorgeschoteld.
Ik werd wel geconfronteerd met een kleine teleurstelling toen opener Witch of None een drietal dagen voor hun optreden moest afzeggen. Zangeres Sophie Drakenvleugels – nog steeds een van de zusjes achter het geweldige droompopproject Dark Poem – lijdt immers aan een zware hernia en kan niet optreden. Gelukkig werd er snel een alternatief gevonden toen Peter De Koning – het andere deel van Witch of None – een optreden met Sandy ‘Magthea’ Nijs van Hybryds op stapel zette, waarin de vocalen van Sophie verwerkt zouden worden.
Omdat ik toch vind dat u Witch of None moet kennen, stel ik de groep even voor. Het is een verbond tussen de bovengenoemde Sophie en Peter. Samen brengen ze heerlijk originele muziek die het midden houdt tussen chaotische industrial en zweverige droompop. Hun enige wapenfeit tot nu toe is de single ‘Virtue of Salvation’ uit 2020, dat u absoluut moet beluisteren. Sindsdien heeft de groep nog meer gecomponeerd, werk dat volgens Peter harder is, en waar we uiterst benieuwd naar zijn.
Maar goed, in de plaats van Witch of None, krijgen we eigenlijk een lange improvisatie van Hybryds, ten minste als we Peter met zijn alterego TraumaSutra als een deel van Hybryds mogen beschouwen. Dat begint atmosferisch, met Sandy die achter de knoppen wat samples op het publiek loslaat, en Peter die geknield geluiden uit allerlei voorwerpen haalt en die vervolgens vervormt.
Na verloop van tijd worden de ritmes strakker, waarbij Peter overstapt naar darboeka, wat resulteert in harde techno in de stijl van Rabbits Wear Boots, een ander project van Sandy. Ik ben evenwel blij als Peter terug neerknielt en we verder darkambientachtige geluidsvelden krijgen, die weliswaar opnieuw uitmonden in donderende ritmes en extatische percussie. Best intens, maar intussen blijf ik benieuwd naar dat eerste optreden van Witch of None.
Apoptose speelt vanavond zijn eerste optreden in België. Dat is verwonderlijk, want het project uit Leipzig is al sinds eind jaren negentig actief en heeft een behoorlijke reputatie. Ik hoor zelfs bezoekers zeggen dat ze speciaal voor Apoptose komen. Het project vermengt atmosferische dark ambient met industrial, en verwerkt daarin ook motieven uit klassieke muziek en volksmuziek. Oorspronkelijk was het een eenmansproject van een zekere Rüdiger, maar deze wordt al lang bijgestaan door een zangeres, die na een instrumentale intro haar intrede doet. De combinatie van een warme vrouwenstem met knetterende ritmes en sfeervolle synths werkt bijna magisch.
Het duo mikt hoog met uitvoeringen van ‘What Power Art Thou? (Cold Song)’ – een nummer van Henry Purcell dat erg bekend is in de uitvoering van Klaus Nomi – en ‘Maria durch ein Dornwald ging’ – een kerstlied uit de Renaissance. Helaas hebben we het gevoel dat de zangeres het niet helemaal aankan, hoewel de begeleiding nog steeds subliem is. Apopstose sluit af met een nieuwe compositie – de eerste in vijf jaren – dat hier voor het eerst opgevoerd wordt. ‘Broken World’ is een reflectie op de mentale gezondheidsproblemen die razen door deze gebroken wereld. Een pakkend einde van een sterk optreden.
Het optreden van Rome wordt aangekondigd door ‘Hey, plyve kacha’, een prachtig Oekraïens volkslied. Dat is geen toeval, want de laatste plaat van Rome – ‘Gates of Europe’ – is volledig gewijd aan de huidige oorlog in Oekraïne. Ik voel me daar zelf ook bij betrokken. Door mijn interesse in Centraal en Oost-Europa – inclusief reizen en heel wat artikels die ik geschreven heb – ben ik er net als Rome van overtuigd dat de Russische dictatuur een barbaarse imperialistische oorlog voert, terwijl Oekraïne niet enkel voor haar eigen overleven vecht, maar ook voor het democratische Europa.
Het mag dan ook niet verwonderen dat Rome heel wat nummers uit ‘Gates of Europe’ speelt, zeker in de eerste helft van het optreden. Meesterbrein Jérôme Reuter wordt vergezeld door percussionist Yann Dalscheid, al zijn er ook heel wat elektronische achtergrondgeluiden en melodieën in de muziek verwerkt. Reuter zelf wisselt een heel optreden lang tussen folkgitaar en percussie. De emotionele uitvoering en de thematiek van de oorlog maken er een emotioneel beladen concert van.
Uiteraard is er ook plaats voor oudere klassiekers. ‘Sons of Aeeth’ komt uit ‘Die Æsthetik Der Herrschaftsfreiheit’, een ambitieuze trilogie over anarchistische opstanden, die in 2011 uitkwam. Op het nummer volgt een gefluitmelodie die we kennen van voorganger ‘Nos chants perdus’, maar helaas wordt niets uit dit meesterwerk over het linkse ondergrondse in Frankrijk gespeeld, net zomin als uit het nog betere ‘Flowers From Exile’, dat over vluchtelingen uit de Spaanse burgeroorlog ging. Dergelijke platen maakten Rome wel zeer geliefd, vooral bij fans van neofolk die blij waren met een groep waarbij uitzonderlijk geen vermoedens van foute rechtse sympathieën waren.
Die vermoedens kwamen er later wel, vooral vanaf ‘Le Ceneri Di Heliodoro’ uit 2019, waaruit meezingers als ‘Who Only Europe Knows’ en afsluiter ‘One Lion’s Roar’ komen. Rome ging zich steeds meer in Europa als wieg van de beschaving interesseren, met best wat fout gekozen leuzes die ze in hun liederen verwerkten. Maar ik geloof dat dit – net zoals bij Reuters grote helden Death In June – een bewuste strategie is om mensen op het foute been te zetten. Uit de feiten – onder meer uit een weigering om met een extreemrechtse Italiaanse groep op te treden in 2013 – valt duidelijk af te leiden dat Reuter geen nazi is.
Dat kunnen we ook afleiden uit Reuters reactie als een aantal Oekraïeners een Oekraïense vlag heisen tijdens ‘Going Back to Kyiv’. Op zich geen probleem, ware het niet dat de vlag ook een aantal symbolen bevat die wij als extreemrechts beschouwen: een wolfsangel, een zwarte zon, en een verwijzing naar Azov, dus wellicht naar het Azovbataillon dat sommigen beschuldigen van nazisme. Hoewel hij tot dan amper gesproken heeft tussen de nummers, stelt Reuter ons gerust: ‘Wees niet gechokeerd door deze symbolen. Wij nemen geen aanstoot aan deze vlag, omdat we weten dat het geen nazi-ding is. Jullie weten waar we staan. De wereld is ingewikkelder dan dat.’
Interessant is ook dat Reuter teruggaat naar de begindagen van zijn projecten, naar de dagen dat hij op het legendarische label Cold Meat Industry zat, met nummers als ‘Neue Erinnerung’ en ‘Der Wolfsmantel’. Maar het meest indrukwekkend vond ik het eerste bisnummer: ‘The Ballad Of Mariupol’, alweer uit de laatste worp ‘Gates of Europe’ en wat mij betreft het mooiste Rome-nummer ooit, gebaseerd op kwetsbaar getokkel en een zeer emotionele melodie. ‘Dit gaat over de mensen die de fascistische indringer bevochten hebben’, licht Reuter het nummer toe. Dan volgt ‘One Fire’ uit ‘A Passage to Rhodesia’ uit 2014, een conceptplaat over de onafhankelijkheidsstrijd van Zimbabwe. Alweer een meezinger dat een indrukwekkend optreden afsluit.
Wie absoluut nooit van politiek foute sympathieën verdacht werd, is Kim Larsen van :Of The Wand And The Moon:. Toegegeven, hij heeft een gitaar met een sticker met runen op. Je kunt er lezen: ‘This machine kills time’. Dat is een verwijzing naar Woody Guthrie, die op zijn gitaar ‘This machine kills fascist’ had staan. Blijkbaar werd daar in gevangenissen ‘This machine kills time’ van gemaakt, en Larsen vond dat een mooie leuze om ook zijn muziek mee vorm te geven. Maar verder is er niets politieks aan zijn composities.
Ook Larsen heeft een nieuwe plaat onder de arm: ‘Your Love Can’t Hold This Wreath Of Sorrow’. Nu ja, zo nieuw is de plaat niet. Hij kwam in 2021 uit, en sindsdien kwam nog een nieuwere plaat uit, met enkel dark ambient soundscapes: ‘Behold The Trees’. Maar het is onmiskenbaar ‘Your Love Can’t Hold This Wreath Of Sorrow’ dat vanavond in de kijker staat, want meer dan de helft van de plaat wordt gespeeld. Al hebben we ook hier recht op een première: ‘Megin Runar’ wordt vanavond voor het eerst live gespeeld, ook al dateert het nummer eigenlijk al uit 2003.
:Of The Wand And The Moon: speelt vandaag in volledige bezetting, dus met een elektrische gitarist, bassist en toetsenist die Larsen, die zelf natuurlijk folkgitaar speelt, ondersteunen. Dat is best een meerwaarde, want de nummers zijn vaak op eenvoudige gitaarakkoorden gebaseerd, en de arrangementen met andere instrumenten zijn de noodzakelijke kruiden die de smaak van de muziek bepalen. Bovenop de groep worden trouwens nog tal van percussie- en andere instrumenten in de backing track afgespeeld. Zo zou ‘Whispers of the Past’ nooit zo goed klinken zonder de vooraf opgenomen strijkers.
Eigenlijk is de grote kracht van :Of The Wand And The Moon: het scheppen van een sfeer. Een sfeer van weemoed, maar ook van troost voor mensen die moeten zien te overleven in een trieste wereld die zijn ondergang tegemoet gaat. Je zou van minder beginnen drinken, en dat is ook wat Larsen op het podium doet. Al zal hij daarvoor zijn nummers niet onderbreken. Larsen is ook een romanticus die om de haverklap witte rozen in het publiek gooit. Ik noteer ook mooie gitaarsolo’s door de gitarist, en zeer passende melodica door de toetsenist op sommige nummers. Larsen speelt nummers uit al zijn platen, en sluit af met heel oudere nummers als ‘Lucifer’ en ‘I Crave for You’.
Dat was het alweer voor deze uitstekende editie van Porta Nigra. Achteraf mag dj The Black Widow het volk nog aanmanen om de dansvloer te betreden, maar met mijn afgeladen vol weekend maak ik me snel uit de voeten. Met een aantal mooie herinneringen aan buitengewoon geslaagde concerten, dat wel. En met het voornemen om in de toekomst nog naar Porta Nigra te komen, want zo’n uniek festival dien je nu eenmaal te koesteren.
Setlist Apoptose: Die Zukunft / Meer der Ruhe / Hexenring / Time-lapse City / Nidstång / Violet Creed / What Power Art Thou? (Cold Song) / Maria durch ein Dornwald ging / Broken World
Setlist Rome: Intro / The Death of a Lifetime / Families of Eden / Eagles of the Trident / Our Lady of the Legion / Céline in Jerusalem / Sons of Aeeth / Solar Ceasar / Neue Erinnerung / Kali Yuga über alles / No Second Troy / Ächtung Baby / Der Wolfsmantel / Going Back to Kyiv / Uropia o Morte / One Lion’s Roar // The Ballad of Mariupol / One Fire
Setlist :Of The Wand And The Moon: Intro / Your Love Can’t Hold This Wreath Of Sorrow / Let’s Take a Ride (My Love) / Tear It Apart / Twilight Halo / Megin Runar / Immer vorwärts / Lost in Emptiness / Whispers of the Past / My Black Faith / Viper Soul / Sunspot / I Called Your Name / Nothing for Me Here / A Tomb of Seasoned Dye / Barbs of Time // Lucifer / I Crave for You
Geen opmerkingen:
Een reactie posten