De grote top tussen Donald Trump en Kim Jong-un is op een sisser afgelopen. Helemaal verrast zijn we niet, want een paar dagen geleden vertelde Laibach hoofdideoloog Ivan Novak ons reeds dat niemand echt tot een overeenkomst wou komen rond Noord-Korea. Hij kan het weten, want in 2015 kon Laibach onder grote belangstelling optreden in het meest geïsoleerde land ter wereld, een grote stunt voor de groep die zich al bijna 40 jaar wijdt aan de studie van totalitarisme. Ze speelden er onder meer nummers uit ‘The Sound Of Music’, waarmee ze onlangs ook een plaat gemaakt hebben.
‘The Sound Of Music’ is waarschijnlijk het meest kitscherige werk dat jullie ooit gemaakt hebben, met kinderkoren en sentimentele keyboards, en uiteraard de liedjes uit een commerciële musical uit de jaren 60. Zijn jullie niet bang om de traditionele industrialfans van Laibach te verliezen?
Neen, zo lang als het echte fans zijn niet. Echte fans stellen geen vragen, zij volgen. En wat het industriële aspect betreft, werd deze plaat op meer industriële wijze gemaakt dat welk album uit het verleden ook. Een volledig industrieel proces, pure industrie! Hoe dan ook hebben we geen nood aan wie dan ook die we niet kunnen houden.
‘The Sound Of Music’ gaat terug naar jullie concerten in Noord-Korea, waar jullie gespeeld hebben in 2015. Ik was wat verrast om je in ‘Liberation Day’ – de documentaire over jullie bezoek aan Noord-Korea – te horen zeggen dat je je afvroeg of we de dictatuur uit zijn isolement moesten halen, aangezien de mensen gelukkig leken, vergeleken met de rest van de wereld. Sinds wanneer is Laibach bekommerd om het geluk van de mensen?
Uiteraard zijn we bekommerd om geluk, het is één van de meest totalitaire concepten van de perfecte, bevrijdde wereld, aan beide kanten van de wereld.
De cd-versie van ‘The Sound Of Music’ bevat ook ‘Arirang’, een traditioneel Koreaans nummer dat jullie ook gespeeld hebben in Pyongyang. De twee andere Koreaanse nummers die jullie aangepast hebben tot Laibach ‘nieuwe originelen’ en die jullie niet hebben kunnen spelen omwille van censuur, worden niet vermeld: ‘Honorable Live And Death’ en ‘We’ll Go To Mt. Paektu’. Waarom werden ze niet opgenomen op de cd?
We konden niet alles op de plaat zetten en we vonden het niet nodig om deze twee nummers op te nemen omdat ‘We’ll Go To Mt. Peaktu’ reeds digitaal uitgebracht was en ‘Honorable Live And Death’ in de nabije toekomst uitgebracht zal worden voor een andere speciale gelegenheid die verbonden is aan ons bezoek aan Noord-Korea.
Jullie hebben ‘The Sound Of Music’ opgedragen aan de volkeren van Noord-Korea en Oostenrijk. De illustraties bij de cd tonen inderdaad bergen en landschappen die in beide landen hadden kunnen voorkomen. Zijn er nog meer overeenkomsten tussen beide landen?
Ja, er zijn hopen overeenkomsten en ‘The Sound Of Music’ vertelt het allemaal.
Laibach is legendarisch omwille van de rol die het gespeeld heeft in ex-Joegoslavië, dat eveneens een communistische dictatuur was. Uiteraard zou een groep als Laibach niet mogelijk zijn in Noord-Korea. Wat zou je concluderen indien je het communisme in Noord-Korea zou vergelijken met het communisme in Joegoslavië?
Uiteindelijk was Laibach WEL mogelijk in Noord-Korea, anders hadden we er nooit gespeeld. Maar het communisme in Joegoslavië was erg verschillend van de Noord-Koreaans versie, ook al waren Tito en Kim Il-sung goede vrienden en bezochten ze elkaar in de jaren 60. Het communisme in Joegoslavië werd vernietigd omdat er te veel vrijheid was, met een overdosis aan zwarte humor dat het systeem de doodsteek heeft gegeven, omdat het te letterlijk begrepen en gepraktiseerd werd.
Keren we even terug naar jullie vorige plaat: ‘Also sprach Zarathustra’. Laibach is een groep die zijn werk baseert op het onderzoeken van de link tussen ideologie en kunst. Ik was verrast dat jullie de goudmijn aan controversiële uitspraken die het magnum opus van de Duitse filosoof Nietzsche niet verder uitgebuit hebben. Waarom?
Maar dat hebben we wel degelijk gedaan, en niet enkel met ‘Also sprach Zarathustra’. Je vindt Nietzsche in heel ons oeuvre terug, ook al beschouwen we onszelf in principe niet als Nietzscheanen. We beschouwen onszelf als Duchampianen.
Laten we nog verder in het verleden kijken. Laibach heeft een tarditie van apocalyptische voorspellingen. Op het fantastische ‘Spectre’ uit 2014 horen we: ‘Europe is falling apart’, Europa valt uiteen… Dit onheilsbericht lijkt nu heel erg werkelijkheid te worden. Het Verenigd Koninkrijk verlaat de Europese Unie terwijl nationalistische bewegingen in opmars zijn in alle andere landen. Wat denken jullie van deze ontwikkelingen?
Het ziet ernaar uit dat we moeten stoppen met voorspellingen doen, want onze prognoses worden heel snel werkelijkheid. Europa valt eigenlijk constant uiteen, maar het lijkt wel of dit uiteenvallen haar manier is om zichzelf vorm te geven. Elke keer ze probeert om zichzelf terug op te richten, faalt ze nog beter. Al is er sowieso waarschijnlijk geen alternatief voor een sterk Europese Unie voor de Europese landen.
Wat Europa het meest van al nodig heeft, is een echte revolutie. De echte utopie is dat doelstellingen van sociale rechtvaardigheid, financiële stabiliteit en ecologische duurzaamheid verwezenlijkt kunnen worden binnen de parameters van een globaal kapitalistisch systeem. De echte oorzaak van de ellende van de mensen is, uiteindelijk, niet enkel de corruptie van een paar honderd politici of de hebzucht van een paar duizenden bankiers, maar vooral de structurele dynamiek die dergelijk gedrag mogelijk maakt en zelfs aanmoedigt.
De crisis van vandaag kan niet enkel met regelgeving opgelost worden, of ‘kosmetische chirurgie’ van welke aard dan ook. Ze kan enkel opgelost worden door de volledige verandering in een ander systeem. Het verenigd Europa kan gered worden, niet als het koude Europa van de Brusselse politieke technocratie en de bankensector die werken volgens de dictaten van de neoliberale dogma’s, maar als een geherpolitiseerd Europa gebaseerd op een gedeeld emancipatorisch project.
De Europese Unie moet het juiste evenwicht vinden tussen debat en consensus over een alomvattende visie. Die visie moet doordringen tot alle aspecten van de samenleving. Zonder die visie kan Europa niet vooruitgaan. Diverse nationalistische bewegingen en de uitdijende rechterzijde zijn in opmars, net omdat er een gebrek is aan een gedeelde sociale en politieke visie en omdat de heersende politieke model in Europa het neoliberalisme is met rechts management.
De meerderheid van de nationalistische politici die in het Europees Parlement verkozen zijn, zijn eigenlijk bang om hun goedbetaalde job en positie kwijt te spelen. Hun anti-Europese houding is meestal slechts een strategische pose voor hun gefrustreerde nationale kiezers. De brexit is de extreme paradox van deze situatie. Natuurlijk is Europa zonder het Verenigd Koninkrijk niet wat het zou kunnen of moeten zijn, maar anderzijds wou het Verenigd Koninkrijk ook nooit echt deel uitmaken van de EU. De Britten wilden dat Europa een deel was van het Verenigd Koninkrijk, maar dan op een veilige afstand, als een toeristische bestemming en een gezonde afzetmarkt voor Britse economische en culturele uitbreiding.
De internationale situatie met betrekking tot Noord-Korea is erg veranderd sinds jullie er hebben opgetreden in 2015. Het was toen een internationale pariah omwille van tests met nucleaire wapens en langeafstandsraketten, maar zit nu in vredesonderhandelingen met Zuid-Korea en de Verenigde Staten. De dooi is natuurlijk pril, en liefdesverklaringen kunnen snel omslaan in brutale verklaringen en bedreigingen. Wat denken jullie? How do you solve a problem like Korea?
Dat kan je niet oplossen, en al helemaal niet met Trump. In werkelijkheid wil niemand echt het Koreaanse probleem oplossen. De Noord-Koreaans leider Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in zijn momenteel een zeer gezond proces aan het ontwikkelen dat mogelijkheden opent voor de hereniging van beide Koreas in één enkel land. Het basisprobleem is dat de Amerikanen hun militaire basissen in Zuid-Korea niet willen sluiten. Dit zal het grootste obstakel zijn voor hereniging.
De Amerikanen zijn niet geïnteresseerd in Noord-Korea. Ze zijn geïnteresseerd in China en ze willen een oogje in het zeil houden in de Oost-Chinese Zee. Ze omsingelen China met zo’n 40 militaire basissen en hun basis in Zuid-Korea is één van de belangrijkste. De Noord-Koreaans herrieschopper is gewoon een ideaal excuus in het hele verhaal, maar niet het echte doelwit.
Anderzijds zal China geen hereniging goedkeuren zo lang er Amerikaanse troepen in Zuid-Korea verblijven. Daarom is Noord-Korea gewoon randschade – collateral damage – in een machtsspel tussen China en de Verenigde Staten, en daarom weigert het Witte Huis om een vredesverdrag met Noord-Korea te tekenen, en dit sinds 1953. Bovendien is Japan niet zo gelukkig met de gedachte aan een eengemaakte en economisch sterk Korea.
China is evenmin erg enthousiast, en Zuid-Koreaanse politici werken een hereniging tegen omwille van de hoge kosten die dit project zou vergen. Daarenboven wil de militaire en politieke elite van Noord-Korea bij zo’n hereniging hun geprivilegieerde positie niet verliezen, en nog minder hun hoofd. Daarom zijn alle gesprekken die nu aan de gang zijn tussen Noord-Koreanen en Amerikanen enkel spektakel, een vertoon van Trumps goede wil en ‘presidentiele wijsheid’. Tenzij Kim Jong-un en zijn zus een sterke troef in hun zak houden, is er weinig kans dat er echt iets zal veranderen voor het Noord-Koreaanse volk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten