Mijn elfde Wave-Gotik-Treffen reeds, en voor mij een heel speciale editie. Het is immers de eerste keer dat ik zelf deel uitmaak van het programma. Op zondag geef ik een lezing over subculturen in het Oostblok, en ik ben er zelfs in geslaagd om een akoestische set te spelen op een picknick. Ik heb hierdoor ook tal van boeiende mensen ontmoet, meer dan de vorige edities. Keerzijde van de medaille: ik heb minder groepen aan het werk gezien, maar wat ik gezien heb was wel dubbel en dik de moeite waard.
Het is eigenlijk een uitloper van de lezingen waar ik aan deelneem dat ik me op donderdagavond opnieuw naar de EBM-warm-up-party begeef. Wie mij kent weet dat ik niet zo EBM-gericht ben, maar er is ook een noise-podium in de Felsenkeller die mij wel kan bekoren. En eerlijk gezegd vond ik de electro die ik er gehoord heb ook best knap. Ik laat het bespreken van de beats evenwel over aan onze electroredactie en concentreer me op de noise-room.
De eerste groep die daar speelt is Espectra Negra, en dat is het muzikale project van Verónica Mota die ook deelneemt aan de ‘Gothic Identity’-lezingen waarover ik het eerder had. Espectra Negra begint met atmosferische dark ambient en bouwt haar show verder op tot extreem duistere noise. Ze draagt vol empathie een nummer op aan seriemoordenaars, die niet ander kunnen om hun liefde te uiten dan mensen vermoorden, in stukken hakken, de stukken te koken en op te eten. Ze eindigt met een gedreven ‘en zijn er vandaag seriemoordenaars in de zaal?’
Special Love wou ostentatief vooral goed ogende jonge mannen behagen, maar hij kon mij toch ook bekoren. Muzikaal is het vrij poppy klinkende electro, maar wat een show! Gehuld in een lange jas en een jutten zak over het hoofd was de act ronduit hilarisch, en ik vroeg me af hoe dronken de man onder de jutten zak eigenlijk was. Na een poosje gaat de jas uit en staat de man in zijn onderbroek op het podium, en helemaal op het einde… U raadt het wel. Als u ooit een hele zaal vol lachende goths wil zien, dan raden we u zijn optredens aan. (Toegegeven: wie er niet mee kon lachen was vrij snel de zaal uit.)
Wie het ernstiger wou werd op zijn wenken bediend door Kommando. Heerlijke noise, pikzwart en alweer twee mannen die hun gezicht verbergen onder een grote kap. Ik vraag me af hoe frustrerend het moet zijn om teksten te schrijven als je stem zo vervormd wordt dat niemand ze begrijpt. Anderzijds komt het de agressie van de zang ten goede dat er een echte inhoud is aan de nummer. Stel je even voor dat de zanger bij dit soort werk enkel ‘lalala’ zou zingen…
We gaan nog verder op de ingeslagen weg met In Slaughter Natives, ooit één van de topgroepen van wijlen Cold Meat Industry (ik kom hier nog op terug). Nog donkerder, nog intenser. Jouni Havukainen gaat helemaal op in zijn act, ook al weet hij dat hij voor een reeds veroverd publiek speelt. Minpuntje is dat vooral het nieuwere werk aan bod komt, terwijl wij graag de oude dingen horen. En de onverdraaglijke hitte in de zaal… Maar kom, het was een genoegen om de groep nog eens aan het werk te zien.
Het laatste optreden – maar nu weer in de EBM-zaal – is van onze eigenste Dive. Ik besluit om me het optreden gewoon te laten welgevallen, in het volste vertrouwen dat onze electroredactie hier iets zinnigs over zal schrijven.
Vrijdag
Het is hard ontwaken op vrijdagochtend, als het eigenlijke festival begint. Ik heb slecht geslapen. Ik heb dit jaar een appartement gehuurd voor een paar dagen, samen met een paar kennissen. Ik slaap op een soort uitplooibaar bed en ben twee keer door het bed gezakt. Bovendien was er de hele nacht door lawaai. Tot overmaat van ramp vergeet ik de eerste keer dat ik het appartement uit ga mijn gsm, waardoor ik een hoop tijd verlies om die terug te gaan halen alsook om mijn armbandje te gaan afhalen aan de agra. En ik slaag er niet in om een fiets te huren, terwijl dat voor mij het handigste vervoersmiddel is.
Ik mis dus noodgedwongen een aantal optredens. Collega Dimi Brands zal me niet vergeven dat ik St. Michael Front mislopen ben. Ook al ben ik net iets minder overtuigd dan hem dat deze groep internationaal zal doorbreken, ik had ze wel willen zien. Als ik eindelijk in de Volkspalast toekom is Coph Nia net aan zijn set begonnen. Opnieuw een Cold Meat Industry-veteraan – zie je wel dat ik erop terugkom – en opnieuw een uiterst duister optreden dat varieert van minimalistische percussie en electronica tot veel complexere composities, zeker als Mikael Aldén ‘Stimata Martyr’ van Bauhaus covert.
De groep die ik absoluut wou zien vandaag is Camerata Mediolanense. Dit neoklassiek ensemble uit Milaan – de naam betekent letterlijk het Milaans kamerorkest – gaat al jaren mee, maar het zijn vooral de laatste twee platen die van een haast buitenaardse schoonheid getuigen: ‘Vertuto, Honor, Bellezza.’ uit 2013 en ‘Le Vergini Folli’ uit 2017. De set bestaat dan ook voornamelijk uit nummers uit deze twee meesterwerken. En alhoewel de uitmuntende soliste Carmen D’Onofrio met haar expressieve Italiaanse zangstijl wat moeite heeft om in de micro te zingen, moet ik Dimi in deze wel bijtreden: dit is een kanshebber voor de titel van mooiste concert van 2019.
Ik moet iets toegeven dat me misschien niet in dank zal worden afgenomen: ik ben wat teleurgesteld door de laatste cd van Evi Vine. Het is een goede cd, maar van iemand die hoog van de toren blaast met samenwerkingen met Simon Gallup van The Cure en Peter Yates van Fields of the Nephilim had ik een meesterwerk verwacht, een plaat die haar debuut ‘and so the morning comes’ zou overtreffen, een nieuwe ‘Pornography’. Niet dus. Live weet ze best een intense set te brengen, zij het met te weinig uitbarstingen – die wel subliem aanwezig zijn in de single ‘Sabbath’, dat een hoogtepunt is – waardoor het wat eentonig is.
De laatste artiest op het programma is King Dude, een Amerikaanse neofolkzanger die het hier met zijn volledige begeleidingsgroep doet. Ik ben wat verrast, want het gaat hier dus over elektrische gitaar-bas-drum, en in het begin klinkt de hele zaak als een verdomde conventionele rockgroep. Goed, Rome klinkt live tegenwoordig ook als een rockgroep, maar dit was nog van een middelmatig niveau ook. Gelukkig herpakt TJ Cowgill zich nog vooraleer ik teleurgesteld wegloop, en laat hij horen dat hij ook alternatieve songstructuren aankan en dat hij aandachtig naar Nick Cave geluisterd heeft. Ik vertrek evenwel voor het einde van het optreden, want ik moet de tram halen. O had ik maar een fiets. Dan zou ik kunnen fietsen, maar nu… nu gaat dat niet.
Zaterdag
De zaterdag begint al een stuk beter. Deze keer heb ik wel goed geslapen, mede dankzij oordopjes. Bovendien kan ik uiteindelijk toch een fiets op de kop tikken, en dat maakt mijn dag. Ik moet evenwel iets toegeven waar ik niet zo trots op ben. In de aanloop naar de WGT heb ik gezocht of ik niet zelf kon spelen – ik heb immers een kleinkunstproject – op een randactiviteit. Ik kon dat effectief doen op een picknick van Der blaue Stunde, maar heb twee dagen voor het evenement afgezegd. Ik vond het te veel moeite om mijn gitaar mee te nemen en wou eigenlijk graag Near Earth Orbit zien, die op hetzelfde moment zouden spelen in Westbad.
Doch een groot schuldgevoel maakte zich van mij meester. Was ik dat? Ging dit niet regelrecht in tegen mijn principes? Was ik niet de man die elk aanbod om de spelen aanvaardde, en zeker nooit zou weigeren te spelen omdat ik zelf naar een ander optreden wil? Ik herpak me gelukkig en zeker als blijkt dat de organisator zelf voor een gitaar kan zorgen spring ik op mijn fiets en rep ik me naar de locatie, die niet erg gemakkelijk te vinden is, ergens in een park achter het Heidnisches Dorf.
Uiteindelijk gebeurt waar ik misschien nog het meest bang van was: ik speel slechts voor een handvol geïnteresseerden, terwijl de meeste aanwezigen gewoon keuvelen en picknicken. Nu goed, ik heb al vaker voor weinig mensen gespeeld en ik heb toch maar mooi op WGT gespeeld. Ik mag bovendien nog leuke optredens bijwonen met Duitse kleinkunst van LuluMoon, die op evenveel aandacht kan rekenen als ik, en van Aurago, een uitstekende gitarist, een accordeoniste en een zangeres die samen klassieke Duitse gedichten vertonen en wel de volle aandacht van de aanwezigen genieten.
Pas later kan ik naar de reguliere concerten gaan. Ik begeef me naar de Täubchenthal – mocht u het nog niet begrepen hebben, op het WGT zijn er gewoon tal van locaties over de hele stad verspreid waar concerten doorgaan – om er Inkubus Sukkubus te zien. Ik verwijt de groep dat ze zich nooit echt vernieuwd hebben. Elke plaat klinkt identiek en de songstructuren zijn heel klassiek. Maar live zijn ze zeer levendig en energiek, en dat maakt veel goed.
Het eigenlijke doel is om Shadow Project 1334 te zien. Dat is natuurlijk een reïncarnatie van Shadow Project zonder wijlen Rozz Williams. Eva O, weduwe van Rozz en hoofdcomponiste van de groep neemt dus de zang op zich. Op de bas vinden we William Faith terug, die ook eerder in Shadow Project en zelfs in Christian Death speelde, en vooral bekend is van Faith & The Muse en tegenwoordig The Bellwether Syndicate. En op de gitaar vinden we de dochter van Eva O: Scarlet Dream. Samen brengen ze keurige deathrock songs van de bovenste plank, en ze eindigen zelfs met een paar vroege Christian Death-nummers in zeer overtuigende versies. Een unieke belevenis.
Zondag
De grote dag is aangebroken. De ‘Gothic Identity’-lezingen vinden voor het eerst plaats. Er gaan al jaren lezingen door tijdens WGT, maar bijna steeds zijn deze in het Duits. Met dit initiatief – gecoördineerd door Jen Hoffert-Karas en waar ik zelf bij betrokken ben – willen we een aanbod in het Engels geven. De dag begint met een lezing van Parm von Oheimb, een doctor in de biologie die onderzoek deed naar dieren die we associëren met dood en duisternis – vleermuizen, raven, uilen, vlinders… – en en daar zijn kennis als bioloog aan verbindt.
Samen met John Nicholls gaf ik een lezing over subculturen en alternatieve muziek in het Oostblok. We overliepen de situatie van alternatieve jongeren en muzikanten in de DDR, de Sovjetunie, Tsjechoslowakije, Hongarije en Joegoslavië, en hadden daarbij vooral oog voor repressie, de verhouding met de overheid en in het bijzonder de geheime diensten. Anderzijds benadrukten we dat er bijzonder goede muziek gemaakt is in die tijd en dat het voor de betrokkenen ook een heel boeiende en fijne tijd is geweest.
Het laatste gesprek ging over kleurlingen in de gothscene. Ik ga er nog steeds van uit dat onze scene open van geest en verdraagzaam is, maar als ik de commentaren van sommige goths op facebook lees kan ik er niet om heen dat er ook bij ons racisme bestaat. Moderator Eden Lost benadrukt dat het niet de bedoeling is om ons een uur lang schuldig te laten omdat we blank zijn, maar anderzijds is het interessant om te horen hoe gekleurde mensen zich soms moeten verantwoorden omdat ze deel uitmaken van een scene die overwegend wit is. Racisme is helaas een werkelijkheid, ook in de gothscene, en ik neem me voor om me er nog duidelijker tegen uit te spreken als ik het opmerk.
Als de lezingen voorbij zijn twijfel ik even als ik het programma doorneem. Er is niet onmiddellijk iets dat ik per sé wil zien, en dus rep ik me naar de Agra om er mijn jaarlijkse cd-aankopen te doen. De Agra bevindt zich vrij ver van het centrum, dus je moet wat tijd voor de verplaatsing vrijmaken. Maar je vindt er de grootste gothicmarkt die je je kunt voorstellen, met kleren, sierraden, boeken, schoenen, accessoires, gadgets en uiteraard cd’s. Op een uurtje jaag ik er 200 euro door, en ik besluit dan dat het genoeg geweest is.
Ik vertrek opnieuw richting Felsenkeller voor een stevige portie metal. Carach Angren heeft het ooit aan de stok gehad met een vertegenwoordiger van de ChristenUnie die hun optredens wou bannen. Ze hebben de brave man vriendelijk bedankt voor de publiciteit. En terecht, want ook ik heb de groep zo leren kennen. Ik vond de groep ook een intrigerend, bombastisch en symfonisch geluid hebben, met nadruk op de toetsen. Ik dacht zelfs dat het helemaal zonder gitaren zou zijn, maar er is toch een gitarist bij. De groep weet met zijn visueel sterke show – ze zien er werkelijk uit alsof ze net uit het graf heropgestaan zijn – enorm te begeesteren.
Rond het Poolse Batushka is momenteel een hele polemiek aan de gang. Er bestaan blijkbaar twee groepen onder deze naam, die elkaar voor de rechtbank bekampen. De groep die we hier vandaag te zien krijgen zou overigens de illegale variant zijn. Voor wie het concept niet kent: elementen uit de orthodox-christelijke liturgie worden hier vermengd met black en doom metal. Wierook, iconen, kaarsen, wandtapijten, priestergewaden… Het moet een decadente sfeer oproepen die zeker geen ode is aan de orthodoxe kerk, getuige de omgekeerde kruisen op de mijters van de groepsleden.
Het is soms moeilijk om mensen te overtuigen dat Cradle of Filth weer helemaal terug is. Na een minder geïnspireerde periode hebben de mensen rondom Dani Filth met ‘Cryptoriana. The Seductiveness Of Decay.’ opnieuw een meesterwerk afgeleverd, al citeert de groep tijdens zijn concerten uit hun uitgebreide discografie, en ze doen dat uitstekend.
Ik kom trouwens de Boliviaanse Luna Duran tegen, die eerder op de dag getuigde in het panel over kleurlingen in de scene. Ik zei dat ik begreep wat ze zei toen ze vertelde dat ze constant op haar hoede was en leerde wat de symbolen en tatoeages betekenen die mensen dragen om te weten met wie ze te maken had. Ik zag op de optredens iemand met een Burzum-t-shirt rondlopen en vroeg me af of dit gewoon een symbool van misantropie was, of of de drager daadwerkelijk de ziekelijke rassenleer van Varg Vikernes aanhing. Het was exact wat ze bedoelde, wist Luna me te zeggen, en in haar geval leidt het er zelfs toe dat ze sommige metalconcerten mijdt omdat ze weet dat er problemen van komen.
Maandag
Ik heb zin in een beetje onversneden cultuur. Het WGT biedt je immers ook de mogelijkheid om tal van musea gratis te bezoeken. Ik kies voor de overzichtstentoonstelling van Yoko Ono, vooral bekend als weduwe van John Lennon maar eigenlijk een uitzonderlijke kunstenares. Ono maakt conceptuele kunst waarin dialoog bijzonder belangrijk is. Ze geeft aanwijzingen voor film, tekeningen, muziek, die ook uitgevoerd werden door bevriende kunstenaars, en ook gewoon aan het publiek. Ze roept de toeschouwer op om actief deel te nemen aan haar kunst, om zijn of haar verbeelding te gebruiken op basis van een basisidee die ze heeft, en het werkt werkelijk inspirerend.
Ook vandaag gaan de ‘Gothic Identity’-lezingen voort. Verónica Mota geeft een lezing over het occultisme in haar Mexicaanse moederland. Ze legt uit waar de Azteekse mensenoffers vandaan komen, maar ook dat er in de hedendaagse Mexicaanse politiek tot in de hoogste kringen gebruik gemaakt wordt van Santeria, van heksen die zogezegd in contact staan met de duivel, van voodoo…
De lezing van de eerder vermelde Luna Duran over het menselijk lichaam als creatief medium sla ik over eens ik begreep dat er erg expliciete beelden over suspensions – het opheffen van je lichaam door middel van vleeshaken die op verschillende plaatsen aangebracht worden – te zien zijn. Ik ben immers een gevoelige ziel.
Ik kom terug voor de lezing over seksisme in de industrialmuziek. Alweer een onderdrukte minderheid, en vraag me af of er misschien iets teveel identiteitspolitiek in de lezingen gekropen is. Er wordt vooral gepraat over groepen als Combichrist, ESA en Nachtmahr. Groepen die me geen seconde kunnen boeien. Ze hebben uiteraard het recht om zich in hun kunst te uiten, maar afgezien daarvan mag men erop wijzen dat het verheerlijken van geweld tegen vrouwen niet onschuldig is. Ook het feit dat vrouwen lastiggevallen worden op fuiven en optredens komt aan bod, of de ondervertegenwoordiging van vrouwen als artiest of dj.
Laat me dan maar naar wat vrouwelijke artiesten gaan kijken. Ik begeef me voor de eerste keer dit jaar naar de Schauspielhaus, gewoonlijk één van mijn favoriete verblijfplaatsen waar ruimte wordt gemaakt voor het meer romantische en rustigere werk. De eerste groep die hier speelt is Hacke/Depicciotto oftewel het koppel Alexander Hacke – bekend van Einstürzende Neubauten – en Danielle de Picciotto – onder meer bekend als initiatiefneemster van de Love Parade. Ze brengen met hun tweetjes een sterke set die varieert tussen drone, neofolk, industrial en neoklassiek.
Zegt de naam Michael Cashmore u iets? Hij is de man achter Nature & Organisation, die ook intensief met David Tibet samenwerkte in de hoogdagen van Current 93. De naam Shaltmira zegt u waarschijnlijk minder, maar ze werkt tegenwoordig samen met Michael Cashmore en ze is een indrukwekkende verschijning. Niet enkel omwille van haar uiterlijk – kort haar, tatoeages en een opvallende kledingstijl – maar ook door haar inhoud. Cashmore zorgde voor een elektronische achtergrondmuziek waarop Shaltmira filosofische beschouwingen declameert over de drang naar succes, de drang naar roem, de drang naar drugs, de drang naar seks… Je vraagt je af of de vertoning religieus geïnspireerd is, want verschillende keer laat Shaltmira weten in de greep van satan te zijn geweest. Uiteindelijk is het de liefde die haar redding brengt. ‘Transformation through love’… Een indrukwekkende vertoning.
Laat ons evenwel eindigen met een nog grotere dame: Hannah Wagner, oftewel de vrouw achter Saeldes Sanc. Wagner was ooit zangeres in Helium Vola, en Ernst Horn – de man achter Helium Vola en Deine Lakeien – heeft het niet nagelaten om zijn pupil ook in haar solocarrière te steunen. Twee jaar geleden zag ik al een indrukwekkend optreden van Hannah en Ernst, en intussen is dan eindelijk uiteindelijk haar debuut verschenen. Waar ze het oorspronkelijk enkel in Middelhoogduits deed, is haar oeuvre intussen uitgebreid met nummers in oud Frans en Engels. Wagner is gezegend met een engelenstem die zo wonderbaarlijk is dat je je afvraagt of ze niet werkelijk een engel is. De begeleiding op piano en strijkers is eveneens hemels, en ook zonder ‘Withering Heights’ is dit een hoogtepunt van het festival.
Een eindpunt ook, want na vier dagen vol muzikale avonturen en interessante ontmoetingen komt er ook een eind aan deze editie van het Wave-Gotik-Treffen. WGT is over (if you want it). Maar ik weiger dit te aanvaarden. Wat mij betreft neemt het WGT een pauze van een klein jaar, en gaat het feest dan gewoon verder. Afspraak tijdens het pinksterweekend van 2020.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten