‘Het communistische ideaal verschijnt aan de horizon’, zegt de ene. ‘Wat is een horizon?’, vraagt de andere. ‘Het is een denkbeeldige lijn waar de aarde en de hemel elkaar treffen’, antwoordt de eerste, ‘probeer je de horizon te benaderen, dan verwijdert die zich steeds weer van jou.’
Het voormalige oostblok was een vruchtbare bodem voor politieke humor, waarin niet de zelden de onrealistische aanspraken van het communisme op de korrel werden genomen. Het is de context waarin Žibuoklė Martinaitytė opgroeide. Als een Litouws kind – Litouwen was toen een Sovjet-Republiek – dat in Leningrad opgroeide, leefde ze tussen twee talen in: Litouws thuis en Russisch op school. Later leefde ze in Vilnius – de Litouwse hoofdstad – en nog later verhuisde ze naar de Verenigde Staten, waardoor ze alweer in een meertalige omgeving belandde. Muziek beschouwt ze als haar belangrijkste taal.
Kinderen die van jongsaf aan meertalig opgroeien ontwikkelen blijkbaar een groter vermogen in abstract denken , maar anderzijds wordt er ook gezegd dat ze vaker angsstoornissen vertonen. Angst is alvast een belangrijk thema in het werk van Žibuoklė Martinaitytė. Als ik naar ‘Horizons’ Luister, dan heb ik meermaals het gevoel achtervolgd of omsingeld te worden.
De plaat bevat opnames die over een hele periode strekken, en toch de ‘blauwe periode’ – waar hebben we dat nog gehoord – van Žibuoklė Martinaitytė moeten weergeven, een periode waarin haar vader overleed en waarin ze naar New York verhuisde. Martinaitytė weet echter verscheidenheid en samehang perfect samen te brengen.
‘Horizons’ bevat twee stukken voor orkest (‘Horizons’ en ‘Thousand Doors To The World’) maar ook een stuk voor a capella koor (‘The Blue Of Distance’), eentje voor een ensemble met piano, strijkkwartet, percussie en diverse windinstrumenten (‘Completely Embraced By The Beauty Of Emptiness’) en tenslotte – en wellicht als een hommage aan de door haar zeer gewaardeerde Lygeti – eentje met één viool en een geluidsband (‘Serenity Diptychs’).
Het is opmerkelijk hoe Žibuoklė Martinaitytė in al deze verschillende settings steeds opnieuw excelleert. De composities op deze cd vormen een mooie bloemlezing van haar werk over een lange periode, en zijn tegelijkertijd een coherent geheel met een constant hoogstaand niveau.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten