Einstürzende Neubauten zijn altijd buitengewoon vernieuwend geweest. Begin jaren 80 gingen ze een aanval tegen het muziekestablishment en uw trommelvliezen aan met pokkenherrie gemaakt uit hun schroothoopintrumentarium. Objecten en gereedschappen uit het alledaagse leven werden tot instrumenten omgevormd. ‘Schlagzeug abgeschaft’, scandeerden ze: het slagwerk wordt afgeschaft en vervangen door zelf vervaardigde metaalplaten en veren.
Intussen zingen ze wel een toontje lager, want tenzij je in 1989 afgehaakt bent en nu de onbedwingbare dwang voelt om terug aan te sluiten, weet je dat ze drilboren en kettingzagen aan de kant hebben gezet en een rustiger geluid produceren. Anderzijds is er ook bij ons gewenning ontstaan. We staan niet meer paf van een beetje metaalpercussie en andere industriële geluiden.
Toch bleven de Neubauten ook in hun latere werk steeds experimenteren. Met songstructuren, met teksten, met zelfgebouwde instrumenten. En dus kijken we altijd uit naar nieuw werk van de groep. Hun laatste werk – Lament, uit 2014 alweer – was een aangrijpende conceptplaat over de eerste wereldoorlog. Een thema waar de Neubauten niet uit zichzelf rond gewerkt zouden hebben, maar op uitnodiging van Go West voor de herdenkingen rond 100 jaar eerste wereldoorlog aan begonnen.
In 2020, 40 jaar na de oprichting van de groep, komt dan de 14de plaat van de groep uit. En het is een typische Neubauten plaat geworden. Opener ‘Ten Grand Goldie’ is een song zoals we er van de Neubauten al veel gehoord hebben: sterk ritmisch, met een titel die zanger Blixa Bargeld ingefluisterd kreeg door één van zijn ‘supporters’. (Want eigenlijk zijn de Neubauten ook de uitvinders van de crowdfunding, toen ze in 2002 steun van hun 'supporters' vroegen bij het maken van hun platen. ‘Alles in Allem’ is trouwens het resultaat van de vierde fase van het supportersproject.)
‘Am Landwehrkanal’ klinkt bijna als een bluesnummer, met eenvoudige en meeslepende akkoorden. ‘Möbliertes Lied’ is ook eerder traag van ritme, maar wel melodieus en aangrijpend. ‘Zivilisatorisches Missgeschik’ toont aan dat de Neubauten nog steeds chaotische en ongestructureerde liederen kunnen maken, terwijl ‘Taschen’ meer dan een vette knipoog is naar ‘Grundstück’ van de plaat ‘Perpetuum Mobile’ uit 2004. Inclusief strijkers, zoals op het origineel.
Op ‘Seven Screws’ horen we naast strijkers zelfs harp. Het titelnummer ‘Alles in Allem’ was oorspronkelijk een ambientnummer, maar dat vond Bargeld niet goed genoeg om mee naar buiten te komen. Hij haalde zijn orgels boven en bouwde het nummer om tot een mooie ballade. Dat is ‘Grazer Damm’ in wezen ook, maar dan zonder orgels. ‘Wedding’ begint als ambient, maar bouwt langzaam op tot een ritmsiche track. Afsluiter ‘Tempelhof’ is opnieuw een wondermooi, bijna klassiek nummer met harp en galmende buisklokken.
De plaat is gebaseerd op Dave, een kaartensysteem dat Blixa Bargeld ontwikkeld had op basis van alle ideeën en instrumenten die de Neubauten in de loop der jaren gebruikt hadden. Elk lid van de Neubauten trekt een kaart, die hem uitleg geeft over zijn inbreng in het nummer dat de groep gaat maken: het instrument dat hij moet gebruiken, de songstructuur, de toonaard, de inzet, het ritme... Op basis van het Dave-kaartensysteem hebben de Neubauten in 2008 de plaat ‘The Jewels’ gemaakt.
En ook deze plaat is gebaseerd op Dave. Blixa Bargeld heeft zich in interviews openlijk afgevraagd of de groep Dave niet wat te veel gebruikt heeft. En dat vragen we ons ook af. Want waar waren we begonnen? Dat de Neubauten altijd vernieuwend waren, niet? En nu gebruiken ze nogmaals dat kaartensysteem dat al meer dan een decennium geleden ontworpen is, en op zich ook gebaseerd is op ideeën die ze eerder al gebruikt hebben.
Neen, ‘Alles in Allem’ is geen vernieuwende cd van de Neubauten. Dit hebben we al eerder gehoord. We zijn intussen vertrouwd met deze klanken en deze songstructuren. Maar is het daarom een slechte cd? Evenmin. Het is een heel boeiende cd vol sterke en meeslepende nummers. Misschien stonden deze keer klassieke composities meer centraal dan de wil om per se vernieuwend te willen zijn. Het resultaat is een erg aangename cd die de Neubauten-fans zeker zal bevallen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten