Bowie is niet meer. Een legende is dood. En nog wel twee dagen na de uitgave van zijn nieuwe album ‘Blackstar’. We wisten al langer dat Bowie niet meer in goede gezondheid vertoefde, dat hij met hartproblemen kampte, dat hij niet meer wou touren… Doch met de nieuwe cd zond hij het signaal uit dat het allemaal wel meeviel. Niet dus. Kanker heeft gelijk van hem gehad. 18 maanden lang vocht de man tegen de verschrikkelijke ziekte. Dat hij desondanks in die periode een cd wist te maken, is een klein wonder.
De kameleon van de popmuziek, werd hij vaak genoemd (zelf zei Bowie dat een kameleon zijn uiterste best doet om niet op te vallen, terwijl hij net het omgekeerde deed). De man verranderde permanent, uiterlijk en muzikaal. Hij zong en speelde saxofoon in vele groepjes vooraleer hij aan zijn solocarrière begon. Daarvoor nam hij de artiestennaam David Bowie aan, omdat hij niet meer onder zijn eigen naam David Jones wou optreden, en er bovendien verwarring kon ontstaan met Davy Jones van The Monkees.
Met zijn eerste plaat had Bowie niet veel succes. Toch was het artistiek erg geslaagd, met sterk georkestreerde absurde nummers. Om door te breken koos Bowie ervoor om het nummer ‘Space Oddity’ nogmaals op te nemen bij de lancering van de Appolo 11 naar de maan. Producer Tony Visconti walgde van het goedkope en commerciële idee, en weigerde aan het nummer mee te werken. Het nummer werd desalniettemin een hit, en achteraf gaf Visconti toe dat het een foute keuze was.
Visconti was ook de man die achter de knoppen zat bij ‘The Man Who Sold The World’, een monumentale plaat waarvan Peter Murphy (Bauhaus) ooit zei dat het de eerste gothic plaat aller tijden was. En Visconti deed meer dan opnemen. Terwijl Bowie zat te vrijen met zijn nieuwe vriendin, schreven hij en gitaarlegende Mick Ronson alle arrangementen. Zij gaven de plaat dit enorm donker en paranoïde gevoel mee. Geërgerd door de onprofessionele houding van Bowie, weigerde Visconti nadien om nog langer met hem samen te werken (een ruzie die ze pas jaren later bij de opnames van 'Diamond Dogs' zouden uitpraten).
Visconti was verbaasd dat Bowie daarna met een kleurrijke en gevarieerde plaat als ‘Hunky Dory’ afkwam. De kwaliteit van de composities was verbluffend, en met nummers als ‘Life On mars’, ‘Changes’ en ‘Oh You Pretty Things’ wist Bowie een groter publiek te bereiken. Maar het is met ‘Ziggy Stardust and the Spiders from Mars’ dat Bowie echt doorbrak. Het extreme imago van Bowie, die goed aansloot bij de in vogue zijnde glamrock, en zijn opwindende en melodische nummers maken van hem een ware superster.
‘Aladdin Sane’ moet op het succes inspelen, maar is een wisselvallige plaat, die evenwel prachtnummers als ‘Drive-In Saturday’ en ‘Time’ bevat. Met ‘Diamond Dogs’ weet hij echter een sterke conceptplaat te maken, over een wereld die terug opgebouwd moest worden na een kernongeval. De plaat bevat ook een aantal nummers die hadden moeten verschijnen op een muzikale bewerking van ‘1984’, maar waarvoor Bowie geen toestemming kreeg van de weduwe van George Orwell.
Bowie wou zichzelf steeds opnieuw uitvinden, en met ‘Young Americans’ neemt hij het imago aan van een blanke soulzanger. De plaat is succesvol, maar door hetgeen erna komt wordt hij soms wat vergeten. Want ‘Station To Station’ is een kil meesterwerk, dat duidelijk beïnvloed is door de extreme coke-verslaving van de zanger (de man woog op een bepaald moment minder dan 40 kilo). The Thin White Duke, inderdaad. Doch, ook ‘Station To Station’ is maar een aanloopje, want na die plaat verhuist Bowie naar Berlijn...
Bowie neemt een ongewoon initiatief. Hij belt een paar vrienden en muzikanten op - onder hen Tony Visconti en Brian Eno - en vraagt hen of ze zich met hem een tijdje willen afzonderen in een kasteel in Frankrijk. De bedoeling: zo experimenteel mogelijke muziek maken. De afspraak is duidelijk: enkel als de resultaten goed genoeg zijn, wordt er iets mee gedaan. Zo niet, dan heeft iedereen zijn tijd verloren. Gelukkig waren de resultaten goed, buitengewoon goed zelfs. ‘Low’ is waarschijnlijk de meest vernieuwende plaat van Bowie geworden.
De plaat bestaat uit twee delen. Op het eerste deel hoor je nog relatief conventionele rockliedjes, doch vol vreemde klanken die hen buitengewoon doen klinken. Maar de tweede zijde staat vol met experimentele klanktapijten, die zowat het midden houden tussen ambient en neoklassiek. ‘Heroes’ bouwt op dit concept verder, en wordt een fenomenaal succes, onder meer door het titelnummer dat een wereldwijde hit wordt.
Twee jaar later sluit Bowie de Berlijns periode af met ‘Lodger’, dat weer richting conventionele rock gaat. De jaren 80 vangt hij aan met ‘Scary Monsters, Super Creeps’, een heerlijke popplaat met hits als ‘Ashes To Ashes’ en ‘Fashion’. Dan gaat Bowie helemaal richting pop met ‘Let’s Dance’, waarvan het titelnummer alweer de hitparades van de hele wereld bestijgt. Over de rest van de jaren 80 zijn fans doorgaans minder enthousiast, en Bowie gaf ze achteraf ook gelijk.
Maar Bowie toont in de jaren 90 dat hij zich nog steeds wil en kan vernieuwen. Op ‘1. Outside’ experimenteert hij met Drum-‘n-bass, op ‘Earthling’ met industrial. Met Tin Machine maakt hij stevige rock in een groep waar niet alles rond hem draait, en met ‘Hours’ grijpt hij terug naar de sfeer van ‘Hunky Dory’. Het nieuwe millenium zet Bowie in met het prachtige ‘Heathen’, dat snel opgevolgd wordt door ‘Reality’. Bowie doet een wereldwijde tournee, waarvan hij achteraf zegt dat het zijn laatste zal zijn.
Want ja, er komt minder goed nieuws. Bowie lijdt aan hartproblemen, en ziet optredens niet meer zo zitten. Het was dan ook verrassend dat hij in 2013 met een nieuwe plaat afkwam - ‘The Next Day’ - dat in wezen doorborduurde op zijn carrière. Met ‘Blackstar’ zou dat anders zijn. Dat ging echt een vernieuwende plaat worden. Intussen weten we dat de plaat als een testament bedoeld was. Luister nog eens naar de tekst van 'Lazarus', dan weet je het zeker.
18 maanden lang streed Bowie tegen kanker. Die strijd heeft hij verloren, maar hij zal nog lang blijven leven door zijn muziek en de muziek van allen die door hem beïnvloed zijn. Want invloedrijk kan je Bowie zeker noemen. The Cure, Joy Division, Smashing Pumpkins, Nine Inch Nails, Gary Numan, Bauhaus en vele anderen hebben zijn invloed erkend. Hij is wel eens de peter van de gothic genoemd, zowel omwille zijn flamboyante kledingstijl en make-up, als om zijn kille en deprimerende muziek. Hij heeft de muziekgeschiedenis sterk beïnvloed, en zal nog lang een inspirerende figuur blijven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten