donderdag, november 01, 2007

Intimistisch concert van Stephan Eicher in het Koninklijk Circus

Een concert van Stephan Eicher kan alle kanten uit. De Zwitser doet niets liever dan zijn nummers in totaal nieuwe versies op het publiek afvuren. Hij maakt van zijn optredens ook steeds een afgewerkt geheel. In 2003 trok hij met zijn Taxi Europa Tour alle registers open: vlammende rock, videobeelden, humor en een uitstekende setlist. Een memorabel concert in de AB eindigde ook op cd en dvd.

Dinsdagavond deed Eicher het rustiger aan. Hij kwam het podium op, tokkelde de eerste noten van Two People In A Room op zijn gitaar, deed ze met een loop eindeloos herhalen, en bouwde geleidelijk aan met steeds meer lagen gitaar en zang zijn nummer uit. Het resultaat was verbluffend. Het gebruik van loops zou een rode draad worden doorheen de avond.

Geluidsmuur
Eicher blijft nog even alleen om Manteau De Gloire en Venez Danser te spelen. Slechts dan komt een tweede muzikant op het podium: de begaafde multi-instrumentalist Reyn. Eicher vangt Eldorado - het titelnummer van zijn nieuwe cd - aan en halverwege valt Reyn in op piano. Dan beginnen ze met loops het lied uit te bouwen. Reyn stapt snel over van piano naar orgel, drums, bas, meer drums, meer orgel, en uiteindelijk hebben de twee heren een indrukwekkende geluidsmuur opgebouwd die ze minutenlang aanhouden.

Nadien komen de laatste twee muzikanten op: Martin Wenk, bekend van Calexico, op trompet, vibrafoon en een multitude van andere instrumenten, en oude rot Toby Dammit op drums en toetsen. Eicher is de enige die slechts één instrument speelt. Weiss Nid Was Es Isch is een ballade waarvan de tekst geschreven is door Martin Suter, de bekende Zwitserse schrijver. Eicher heeft voor zijn laatste plaat een beroep op hem gedaan voor teksten in het Zwitserduits.

Poliglot
Het schrijven van nummers in verschillende talen is al lang een handelsmerk van Eicher. De samenwerking met tekstschrijvers ook. Pas d’Ami Comme Toi is afkomstig van de pen van de Franse schrijver Philippe Djian, en is één van de vele hits die ze samen in het Franse taalgebied gemaakt hebben. Engelberg, de plaat waar het nummer van afkomstig is, was de doorbraak van Eicher als soloartiest. Deze plaat en haar opvolger Carcassonne hebben Eicher een plaats opgeleverd onder de grote Franstalige artiesten, ook al heeft hij nooit zijn veeltalig aspect verlogend.

Het zijn ongetwijfeld die twee platen die er tot op vandaag voor zorgen dat Eicher voor uitverkochte zalen kan spelen. Eicher weet deze succesperiode te relativeren. Op de RTBF zei hij ooit: “we hebben er honderduizenden exemplaren van verkocht, maar Eisbär is miljoenen keren over de toonbank gegaan”. De gebroeders Eicher hadden begin jaren tachtig een totaal onverwachte hit met dit lied, al zal Eicher wel toegeven dat Grauzone eigenlijk het project was van zijn broer Martin.

Luiheid
Rivière is een andere Eicher/Djian–compositie uit de hoogdagen. Op een optreden van Eicher in Vietnam kwamen ooit twee mannen hem vragen om het nummer niet te spelen, omdat het ‘een ode aan de luiheid’ zou zijn. Eicher laat zich zoiets niet zeggen. Hij speelde het toch en besloot dat al zijn liedjes odes aan de luiheid zijn.

Luiheid is ongetwijfeld een karaktereigenschap van Eicher. Als je er even op let merk je dat zijn nummers meestal niet erg moeilijk zijn. Strofes en refrein op eenvoudige akkoorden, meer hoeft het niet te zijn. Het zijn die eenvoudige basisstructuren die hem toelaten om zijn nummers steeds te herwerken en van nieuwe arrangementen te voorzien.

(Zouden luiheid en creativiteit aan elkaar verwant zijn? Panamarenko zei ooit dat je om goede kunst te maken eerst lange tijd niets moest doen. Is het dan niet rampzalig dat we in een maatschappij leven die steeds minder mensen toelaat om niets te doen?)

Vermengen
I Tell This Night is dan weer een relict uit de tijd waarin Eicher zijn platen helemaal alleen maakte, enkel met synthesizers en gitaar. Nu kregen we een akoestische versie waarin tussen de strofes het pianodeuntje van Tu Ne Me Dois Rien doorklonk. Eicher speelt graag met liedjes, vermengt ze, herschikt ze... In zijn vorige tournee voegde hij Joe Le Taxi en The Final Countdown samen tot een hilarische cover die beide originelen overtrof.

De volledige versie van Tu Ne Me Dois Rien volgt. De finale Eicher/Djian-compositie! Al vraagt een mens zich wel af waarom er zo nodig ronkende drums moesten komen onder een nummer dat prima zonder kan. Op I Cry At Commercials mag Reyn op zijn piano een cabaretsfeer oproepen. Tussen al die melancholie moeten natuurlijk ook wat snellere nummers komen. De Mani Matter-cover Hemmige is een beproefde liveklassieker. Déjeuner En Paix, On Nous A Donner en Combien De Temps mogen ook als rockers dienst doen.

Gastcomposities
Eicher rond hier af, maar komt nog twee keer terug. Een eerste keer om Rendez-Vous te spelen, een compositie van de Franse ster Raphaël. Deze man verdiende in het Franse taalgebied zijn sporen met twee fantastische platen: La Réalité uit 2003 en Caravane uit 2005. Tenslotte volgt nog Dimanche En Septembre van de hand van Mickey 3D, de man die ook J’ai Demandé A La Lune schreef voor Indochine. Het valt op dat Eicher voor zijn laatste plaat veel beroep heeft gedaan op andere schrijvers.

Stephan Eicher werkt zijn optredens altijd uit tot iets verassend. Hij lijkt er plezier in te hebben om alle verwachtingen te bedriegen en toch te overtreffen. Met vier muzikanten haalt hij het onderste uit de kan. Hij weet ook het publiek te bespelen. De loops die ze een heel optreden lang gebruiken, en waarin ook het publiek soms mee opgenomen wordt, maken het geheel ook erg origineel. Creatief entertainment op de top.