The Names kenden hun glorietijd begin jaren 80, toen ze met Factory en de legendarische producer Martin Hannett samenwerkten en hits scoorden met ‘Calcutta’ en ‘Nightshift’. Ze zijn nu terug met een fantastische dubbele plaat: ‘Stranger Than You’. Het is het verhaal van een rockster die zich uit een bijzonder moeilijke periode werkt door muziek te maken. Toen we frontman Michel Sordinia in Brussel ontmoetten, vertelden we hem dat we best veel vragen voor hem hadden. Hij antwoordde dat hij kortere antwoorden zou geven als gewoonlijk. Dat deed hij niet, en het resultaat was een gesprek van bijna twee uur en half over elk mogelijk aspect van The Names. We publiceren het interview in drie delen. Deel 1: de nieuwe plaat en de beginjaren (1977-1980).
Dag Michel. De nieuwe cd heet ‘Stranger Than You’. Het is de vierde cd - als we ook de Jazz-cd uit 1996 meetellen - sinds 1977. Waarom een nieuwe cd maken?
Het eerste antwoord zou zijn: waarom niet? Er komt een tijd waarin alles wat je doet je terug tot de essentie leidt. Dat is wat met mij gebeurde na ‘Monsters Next door’ en de hele rits concerten over heel Europa die we gedaan hebben. het was een fantastische tijd en we planden een album. Het stopte drie jaar geleden. Ik heb persoonlijk wat problemen ondervonden: in het gezin, op het werk en in mijn persoonlijk leven. Ik ben door een erg donkere fase gegaan. Ik heb me terug aangesloten bij mijn donkerste ik, dat ik waarschijnlijk niet veel meer gezien had sinds mijn tienerjaren. Ik werd me bewust dat ik wellicht niet zo veel veranderd was. Het was enkel de manier waarop ik mezelf en de dingen die me overkwamen interpreteerde, die veranderd was.
Ik kon in het begin geen muziek meer maken. Ik kon me gewoon niet meer concentreren. Ik moest zoveel problemen doorstaan waar ik nu niet op zal ingaan, maar sommige liedjes doen dat wel. En toen voelde ik… Ik hou van Robert Wyatt. Eén van mijn favoriete platen is ‘Rock Bottom’ (een plaat die Wyatt opnam na een val uit een raam waardoor zijn benen geparalyseerd geraakten, xk). Toen me gevraagd werd wat ik hierna ging doen met de groep, antwoorde ik: ‘met de groep weet ik niet, maar met wat ik nu meemaak zal ik wellicht mijn eigen Rock Bottom schrijven’. Robert Wyatt moest hiervoor vanuit een raam op straat vallen, maar dat was in mijn geval niet nodig. Ik ben nog steeds intact. Maar ik zat echt zeer diep. Toen las ik iets dat Bob Dylan ooit zei: ‘Als je aan het zinken bent en je bent een songwriter, probeer niet te zwemmen. Ga naar de bodem en je zult uiteindelijk terug boven komen, en je zult wellicht nog wat interessante nummers schrijven onderweg.’ Dat is exact wat ik gedaan heb. De teksten voor nummers als ‘My Angel Of Death’ en het lange Berlijn-nummer op het einde zijn geschreven toen ik bepaalde ervaringen meemaakte.
Maar het lijkt erg lang geleden, want er zijn een hoop verwijzingen naar vroeger…
De referenties komen mensen die ik ontmoette tijdens een bezoek aan Berlijn, en nieuwsgierigheid naar wat er gebeurde toen ik nog te jong was om daar heen te gaan. Ik ken Berlijn vrij goed, maar ik kende het niet toen Bowie en zo daar muziek maakten. Ik leefde zowel in de echte als in een ingebeelde wereld, met referenties naar mijn cultuur, dingen waar ik van hou, en dat resulteerde in die vreemde mix. Zoals vaak bij films is het zo dat als iets op erg intieme zaken gebaseerd is, de mensen net die elementen onthouden die volledig fictief zijn en voorbij gaan aan de dingen die ik echt doorstaan heb. Dat is grappig. Deze liedjes, en nog een paar anderen, waren heel intiem en gerelateerd aan een donkere periode in mijn leven. Dat was de basis van de plaat. Het ‘waarom niet’ element zit ook in het feit dat ik een dubbele plaat wou maken. dat is wat ik James Nice (curator van Factory Benelux, xk) vertelde tijdens een etentje met hem en onze fotograaf Peter Staessens.
James zei: ‘Ok, ik weet dat je beter gaat en ik weet dat je nieuwe nummers hebt.
- Inderdaad, sommigen van hen hebben mijn leven gered
- Wat zijn nu je plannen?
- Een dubbele plaat.
En hij zei: ‘Dat is een uitstekend idee.’
Waarom een dubbele plaat?
Omdat ik zoveel nummers had, veel meer dan op de plaat verschenen zijn. Sommigen werden opgenomen en toch niet gebruikt, wat nieuw is. Het moest niet gewoon een plaat zijn. Het moest een statement zijn, omdat ik door de dingen die ik meegemaakt heb alle remmingen kwijt ben, zowel persoonlijk als muzikaal. Ik heb James en de groepsleden gezegd dat er - vanaf het moment dat we in de studio gingen - geen stoppen meer aan zou zijn. We zijn in het verleden drie of vier keer gestopt, maar dat gaan we nu dus niet meer doen. Als ik overleef, toch. Ik zal al muziek makend sterven, en een deel daarvan zal ik met The Names maken.
Maar ik zie geen dubbel album, het is een cd met zestien liederen…
De dubbele plaat is de vinyl-editie. Heb je hem?
Neen, ik heb enkel de cd-versie.
Maar je moet die hebben, het is echt prachtig.
In de titel ‘Stranger Than You’ zit het erg belangrijke woord ‘strange’, dat vaak terugkomt doorheen de cd.
Daar werd ik me pas achteraf bewust van.
Was er dan geen concept rond ‘vreemdheid’?
Neen, het gebeurde gewoon. Het was een veel intuïtiever proces dan op de voorganger. Ik wou meer intuïtief werken, naar onvolmaakte dingen toe, meer op het gevoel af… De nieuwe plaat is als in de oude westerns, schieten vanuit de heup. Je mikt niet echt op iets. Als er iets gebeurt reageer je. En soms raak je een doel. Ik vertelde de groep dat ik alles in mijn hoofd had en dat we het zo live mogelijk gingen opnemen, zonder ons zorgen te maken over details en perfectie. De energie moet er zijn. Alles wat goed klinkt is ok. We gingen meer in het extreme werken, wat ik ook met ‘Monsters Next Door’ wou doen. Maar dat hebben we dus niet gedaan omdat we compromissen moesten sluiten. Een heel Belgische situatie. (lacht)
Om terug te komen op je vraag: er was dit citaat van René Char - een Franse surrealistisceh dichter - ‘Develloppez votre étrangeté légitime’. Je hebt het recht om je legitieme vreemdheid te ontwikkelen. Je mag zijn zoals je bent. Ik had dit citaat vaak in mijn hoofd. Ik gebruikte het in gesprek met andere mensen en ik kwam tot het besef dat ik exact dat deed. Het kwam allemaal heel spontaan. Tot het moment dat ik ontwaarde dat te veel liedjes de woorden ‘strange’ of ‘weird’ bevatten. Ik had de neiging om daar van af te geraken, maar toen dacht ik: ‘neen, de nummers zijn zo ontstaan’. Als het te veel is, is het te veel, maar ze zijn allemaal blijven staan.
Ik dacht dat er een concept was achter ‘strange’, alsook achter het woord ‘change’. het rijmt natuurlijk…
Wat op zich al een goede reden is. (lacht)
Maar er is ook… Je zegt ‘verander niet’ aan het individu, maar aan de maatschappij zeg je ‘er is nood aan verandering’. Ik denk aan liedjes als ‘Kids On Fire’ en ‘Boy With A Gun’. De tekst van dat laatste nummer is echt geweldig. Wat denk jij ervan?
Het was geen concept, maar ik besef wel dat het er is. Aangezien ik een filmcriticus ben, werd ik er bewust van tijdens de mix van de plaat. En een aantal bandleden ook, zoals mijn co-producer Thomas Neidhardt. Hij is onze geluidsman en zijn Engels is veel beter dan dat van de andere muzikanten. Hij verstond het. Hij ondervroeg mij en ik wou er niet op ingaan. Je wil niet steeds jezelf en de dingen die je doet analyseren. En als je dat doet, doe het dan niet terwijl je bezig bent. Maar op een bepaald punt werd ik me er erg van bewust. In de post-productie hebben we nog dingen toegevoegd zoals de protestgeluiden aan het einde van ‘Kids On Fire’.
‘Boy With A Gun’ kwam tot stand terwijl ik naar een documentaire over kindsoldaten keek. Ik was er echt door geraakt en wou erop reageren. Deze nummers werden pas in een later stadium geschreven. Dus als ik mezelf nu analyseer - dankzij jou, want je hebt gelijk - voelde ik me vrij om deze meer wereldlijke thema’s aan te snijden. Ik had tenslotte al zoveel intieme liederen. Het ging er niet om deze te verbergen, maar het was gewoon genoeg. Ik wou effectief een aantal frustraties en doelen uiten die ik over deze wereld heb. Ik heb nu ook tieners. Ze zijn niet erg politiek, alhoewel ze het zouden moeten zijn.
Vandaar mijn volgende vraag. Zijn deze politieke liederen niet achterhaald in 2015?
Neen, dat zijn ze niet. Misschien zijn mijn kinderen niet met politiek bezig, maar heel wat jongeren zijn dat wel. Kijk maar om je heen. Er gebeurt zo veel en veel mensen zijn zich bewust van wat er allemaal moet gebeuren. Wij zullen in de herfst in Athene spelen. Ik weet zeker dat mensen daar zullen reageren op de dingen die ik tussen de nummers door zal zeggen. Als tiener was ik heel erg met politiek bezig. Het was een beetje alsof ik daar terug bij aansloot.
Eén van je kinderen zit ook in het ‘Angels of Fire’-koor. Dat was een nieuwigheid op de cd.
Ik heb ‘My Angel Of Death’ geschreven zonder muziek. Zowel ‘My Angel Of Death’ waren teksten zonder melodie, hetgeen zeldzaam is. Bijna de helft van de nummers op de cd zijn zo ontstaan, omdat ze voortkwamen uit een noodzaak om te schrijven, om alles kwijt te raken. De muziek kwam later. Het begon met ‘My Angel Of Death’. Ik wist dat ik een koor van jonge stemmen op het einde wou. Ik had ook de lachende stemmen nodig, want het is een erg donker lied. Ik wou die ironie hebben. Mijn dochter is zeer muzikaal. Ze speelt verschillende instrumenten. We zijn nu voor de eerste keer samen muziek aan het maken. Ze zingt ook erg goed en dat drie van haar beste vriendinnen - drie zusters - in koren zingen. Het ging dus erg gemakkelijk. Ik had al nauwe banden met hen. Ik zei dus tegen de anderen dat ik een meisjeskoor wou. Op ‘Kids On Fire’ was dat niet de bedoeling. Slechts een paar dagen voor we de studio ingingen bedacht ik dat het leuk zou zijn om de meisjes ook op dat nummer te hebben.
Ik vraag me af of het koor - The Angels Of Fire - de geschiedenis en de muzikale context van een groep als The Names kennen?
Tot op zekere hoogte, ja. De jongste van de zusters en mijn dochter zijn al bevriend sinds de kleuterschool. Ik heb ze zien opgroeien. Hun ouders zijn hechte vrienden. De vader is een heel goede fotograaf die ons is beginnen volgen toen we herbegonnen op de Factory Night van 2007. Twee van de meisjes waren daar aanwezig, de anderen volgden later. Ze moeten de groep al zes of zeven keer gezien hebben, als kind en als tiener. Ze kennen ons. ze kennen onze muziek…
En ze kennen dus ook de alternatieve new wave scene?
Ja, en het interesseert hen heel erg. Het is niet hun favoriete muziek, maar ze zijn zich volledig bewust van wie we zijn en waar we vandaan komen.
Er staan heel wat referenties naar het verleden van The Names op de cd. Laat ons beginnen met ‘The Passengers’, een nummer genaamd achter de groep die The Names voorafging.
Dat nummer kwam erg laat tot stand, en we wisten niet goed wat we ermee moesten aanvangen. Opnieuw was de tekst er eerst. Erg zelfbewuste woorden. Misschien heb ik mezelf een beetje teveel ondervraagd. Ik zou dit nummer wellicht niet gebruikt hebben op een cd waar slechts zes of zeven nummers op staan. Maar aangezien er nu zestien op staan, vond ik dat ik die vrijheid wel had. Ik weet dat sommigen delen van de tekst zullen herkennen, alsook grapjes als de inclusie van Vincent Kompany in het liedje. De mensen van Factory Benelux weten niet eens wie hij is, maar aangezien ik van voetbal hou hield het steek. Het is gewoon ons verhaal vanaf de start.
Ik wou net naar die start gaan. Jullie hebben elkaar ontmoet in 1977. Jij kende Christophe…
Neen, ik kende Marc (Deprez, gitarist van The Names, xk) al sinds ik 17 was. We begonnen samen te spelen. We hadden gemeenschappelijke vrienden die ook muziek speelden. We ontdekten dat Mark en ik - en ook een beetje Robert Frackson, onze eerste lead-gitarist - naar dezelfde zaken luisterden. The Velvet Underground, MC5, een beetje meer Stooges in mijn geval… We begonnen covers te spelen, en voegden daar dan eigen nummers aan toe. Doorheen 1977 ging ik regelmatig naar Londen, om optredens te zien en zo. Het voedde mijn verlangen om een serieuze groep op te richten, wat ik al deed op school op 14 of 16 jaar. In de winter van 1977 tot 1978 begonnen we dus te spelen en te zoeken naar andere muzikanten. Christophe Den Tandt was de eerste die erbij kwam. Hij was toen 16. Hij speelde drums en had echt lang haar. Hij zag eruit alsof hij in The Ramones kon spelen. En hij kon erg snel drummen, zoals dat in de tijd ook hoorde.
Want jullie waren aanvankelijk een punkgroep…
Juist. Misschien hadden we iets meer melodie en wat complexere teksten, maar we omhelsden de energie van de punk volledig. Toen werd Isabelle Hanrez onze zangeres. We gingen de podia op. Fans en pers waren vrij enthousiast.
Dat geloof ik best. Ik las net - volledig toevallig - iets over de First Belgian Punk Contest - en er werd gezegd dat jullie één van de betere groepen waren.
Iedereen haatte de gedachte dat punk geofficialiseerd zou worden met een wedstrijd, om het winnen van een prijs. Het werd bovendien georganiseerd door Télé Moustique, het Franstalige equivalent van Humo…
Humo organiseerde mee. Het verhaal gaat de ronde dat de wedstrijd bedoeld was om de punks niet te hebben op Humo’s Rock Rally, de belangrijkste rockwedstrijd in Vlaanderen.
Oh, een afleidingsmanoeuvre! (lacht) Dat wist ik niet.
Zo hadden de punks hun eigen wedstrijd en konden de ernstige groepen aan de Rock Rally deelnemen.
Het heeft niet gewerkt hoor, want de volgende zomer speelden we reeds op festivals. Ik herinner me een festival - ik weet niet meer goed waar, in Herentals misschien, alleszins in Vlaanderen - waar we officieel voorgesteld werden aan Ferré Grignard, de Antwerpse zanger die een wereldhit scoorde met ‘Ring, ring, I’ve got to sing’. Hij zat daar volledig stoned op de vloer: ‘hey mannen’… Wij waren echt marsmannen. die dag in Herentals waren we echt arrogant. Het kon ons werkelijk geen reet schelen. Het publiek was niet echt ontvankelijk voor onze muziek. Op een bepaald moment - we waren een cover van ‘Femme Fatale’ aan het spelen - zaten ik en Marc gewoon op het verhoogje van de drum en zong onze zangeres met haar rug naar het publiek. En dus trokken sommigen weg van de weide. Er was een echt veld met koeien ernaast. Ze namen kranten en begonnen met koeienstront naar ons te smijten. We hebben het allemaal elegant ontweken, natuurlijk. Zover ging het.
Ze konden sommige punkgroepen toch niet tegenhouden om op deze festivals te spelen. Nu we het over arrogantie hebben… We kwamen bijna elke nacht samen op plaatsen hier in Brussel. De belangrijkste was ‘Le Café du coin’. Dat was de plek voor het punkvolkje. Dat was geen grootse massa, dus een kleine plek voldeed. Maar er kwamen heel wat belangrijke mensen. Mensen die later labels zouden starten, platenwinkels, tekstschrijvers zoals Jacques Duval. Iedereen was er en wij bespraken de Punk Contest. De meeste groepen zeiden: ‘Wij gaan niet, het is commercieel, het is stront…’ En ik zei: ‘Natuurlijk is het stront, maar wij zullen meedoen.’ Ik was erg arrogant. ‘Wij gaan aan de wedstrijd deelnemen. We gaan winnen en dan de prijs afwijzen, omdat het stront is.’
- En wat als je niet wint?
- We zullen winnen.
En uiteindelijk hebben we ook gewonnen. Ik herinner me, het was in Le Vieux Saint Job in Ukkel… Die plaats bestaat niet meer, maar heel wat belangrijke punkgroepen speelden er: Talking Heads, XTC, The New York Dolls. Wij speelden er ook vaak. Ze riepen ons op het podium om de prijs in ontvangst te nemen, en wij zeiden: ‘steek die prijs in je reet’. Ik kan me de naam niet meer herinneren, maar de groep die tweede was heeft de prijs gekregen. Het was verdomme een platencontract (voor een single, xk), en wij hadden er geen. We hebben de hardcore punks dus verslagen volgens hun eigen criteria.
- We hebben het gedaan.
- Wel, ja. Jullie hebben geluk gehad.
- Het is omdat jullie een knappe zangeres hebben.
- Zoek dan ook een knappe zangeres…
En toen vertrok de knappe zangeres…
Dat was een natuurlijk proces voor de groep, een beetje pijnlijk omdat het betekende dat we afscheid namen van Isabelle. Ik had besloten om de zang op mij te nemen nadat we een paar duetten uitgeprobeerd hadden, waaronder Richard Hells ‘Tha Plan’. Robert, onze tweede guitarist, vertrok ook. Christophe - die een klassiek piano-opleiding gehad heeft - is dan overgestapt van drums naar toetsen. Hij speelde al wat toetsen van achter zijn drums. Na zijn switch hebben we een hele resem drummers gehad, tot we Luc Capelle vonden. Hij bleef tijdens het hele Factory-tijdperk bij ons. Rond die tijd hebben we de naam ook veranderd in The Names.
Jullie veranderden ook het geluid van punk naar new wave…
We hadden geen verstand van waar post-punk om draaide. We bevonden ons gewoon op een kruispunt waarop sommige groepen besloten om cold wave te worden. Anderen bleven in de punkscene, maar de meesten begonnen als snel als een zelfparodie te klinken. Wij waren echt in de ban van nieuwe groepen, Magazine in het bijzonder. We heetten nog steeds The Passengers toen we voor Magazine openden in de Ancienne Belgique, en dat was wellicht een sleutelmoment. Een openingsact krijgt doorgaans weinig aandacht, maar dit publiek deed dat wel want er waren heel wat mensen die ons op dat ogenblik volgden. De pers praatte ook veel over ons. Mensen verwachtten ons, keken uit naar het optreden. Die gasten van Magazine waren geweldig. Ze hebben ons een volledige soundcheck gegund, wat maar zelden gebeurt. Ze waren erbij tijdens de soundcheck, en ze vonden het zo goed dat ze besloten dat we een volledige liveshow mochten hebben. Ze haalden de technicus erbij en vertelden hem dat we een volledige show gingen krijgen.
- Met het wit doek en de projecties?
- Ja, met het wit doek en de projecties.
Ze waren zo behulpzaam. Het optreden was fantastisch. Ik weet nog dat we het concert openden met een versie van ‘We’re gonna have a real good time together’, maar gezongen zonder muziek, terwijl we dat ene zinnetje op zijn Kraftwerk zongen. Het was echt kil. Iedereen vroeg zich af: ‘Een goede tijd? Samen? Menen ze het?’ (lacht) We gingen dan erg punk van start, tot we aan de nieuwe nummers kwamen die meer atmosferisch en mysterieus waren. De transitie voltrok zich door weer naar de wortels te grijpen: The Velvet Underground. En Magazine, die we erg bewonderden. Na dat optreden schreven journalisten dingen als: ‘Als er één Belgische groep is met een toekomst in het buitenland, dan zijn zij het wel’. Mijn vrouw Michèle - zij was toen mijn vriendin en managede de groep - zei: ‘We gaan naar het buitenland. Eerst moeten we die plaat opnemen.’ Dat was ‘Spectators of Life’, zelf geproduced.
Je vermeldt dat in het nummer: ‘Every life has it’s spectators’…
Ja, inderdaad.
En toen veranderden jullie de naam naar The Names.
Dat gebeurde toen we die single voorbereidden. Je kent de anecdote. Er stond een artikel in de NME over een andere groep die The Passengers heette. ‘Ze zijn de toekomst van de Britse rock’, behalve dat ze die toekomst helemaal niet waren want ze zijn nooit verder geraakt dan dat artikel. (lacht) Maar het was voldoende om ons te doen zweten. ‘Wij gaan niet de tweede Passengers zijn.’ We werden dus The Names, wat helemaal in orde was toen er nog geen internet was. Nu is het ook geen probleem meer omdat we heel wat gedaan hebben, maar het was op een bepaald moment echt moeilijk om ons te vinden. Joy Division, Echo & The Bunnymen, Durutti Column… dat vind je gemakkelijk.
We namen dus die single op en gaven die uit via WEA, een samenwerking die niet vlot verliep. We hadden iets van: ‘Die Britse labels met groepen die we zo bewonderen, misschien is dat toch wat te groot.’ Maar Michèle vond dat niet. Zij stuurde onze ep naar Fiction. We genoten echt van wat Fiction uitbracht. Niet enkel van The Cure, er was ook een groep met een zangeres die The Passions heette waar ik echt van hield. Uiteindelijk deden we een cover van ‘I’m in love with a German filmstar’ - het dichtst dat ze ooit kwamen bij een hit - tijdens de Jazz-sessies (Jazz was de naam van de groep tijdens een reünie in 1996-1997, xk). En toen zijn we Rob Gretton gaan zoeken.
Op dat befaamde concert van Joy Divison…
Op dat optreden, ja. We waren ervan overtuigd dat de plaat niet intact in Manchester zou geraken. Rob was zichzelf, ik wil niet weten wat hij had. Maar hij was vriendelijk en had die aktentas mee. Hij stopte de plaat erin. ‘Yeah, we gaan ernaar luisteren.’ Ik dacht dat het ging breken vooraleer hij ging toekomen. Maar een week of zelfs vijf dagen later kreeg Michèle een telefoontje uit Noord-Engeland.
Michel Duval?
Neen, Michèle mijn manager. We waren erg jong en ze leefde - net als ik - nog bij haar ouders. Ze was thuis en verstond er niets van. Ze belde me op: ‘Iemand heeft me gebeld. Ik denk dat het uit Manchester kwam, maar ik versta het niet. Hier is het nummer…’ Ik belde hen en kreeg te horen dat ze het goed vonden, dat Martin Hannett met ons wilde werken. Zouden we Tony Wilson willen ontmoeten? Hij zou een paar weken later naar Brussel komen - ik denk dat A Certain Ratio moest spelen in de Plan K - en daar hebben we de handen geschud op het project.
Er was geen contract. Die handdruk nam die plaats in.
Ja. Het interessant is dat we in de tussentijd - vooraleer Tony naar Brussel kwam - ook een positief antwoord kregen van Chris Parry van Fiction. Als er onenigheid bestond over de manier waarop Factory ons behandelde, zeiden sommigen dat we met Fiction hadden moeten tekenen. We hadden wellicht John Leckie als producer gekregen, het zou commerciëler geweest zijn, beter verdeeld en gepromoot. Tegelijkertijd zouden we hier niet samen zitten indien we bij Factory getekend hadden. De erfenis zit niet op Fiction, maar op Factory. Ik had daar toen geen gedacht van. het ging over de muziek, over dingen doen. Het ging niet over geld. Dus gingen we voor Factory, en het was geweldig. Behalve het gebrek aan geld, behalve voor de prachtige ideeën dat ze hadden, bijvoorbeeld om ‘Nightshift’ niet te herdrukken nadat het op tien dagen uitverkocht was. (neemt een diepe stem aan) ‘We gaan een collector van jullie single maken.’
Maar jullie hadden wel dat ander aanbod van Fiction, dat jullie geweigerd hebben…
We hebben heel beleefd geantwoord dat we plannen hadden met Factory.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten